مشخصات دستگاه تراش2

تعیین دور ماشین توسط دیاگرام

برای اینکه در وقت صرفه جوئی شده و از محاسبه جلوگیری گردد. در اکثر کارخانجات عدد دور ماشین را از روی دیاگرام تعیین می‌کنند معمولاً تابلوهایی روی بیشتر ماشین‌های تراش نصب شده‌است که به سادگی تعداد دور ماشین را برای قطرهای مختلف کار نشان می‌دهد.

انواع ماشین‌های تراش و ساختمان آن‌ها

1. ماشین تراش کوچک مرغک دار
2. ماشین تراش ابزارسازی
3. ماشین تراش معمولی نرم شده
4. ماشین تراش پیشانی تراش
5. ماشین تراش عمودی

ماشین تراش کوچک مرغک دار

این نوع ماشین تراش برای آموزش و تراش کارهای کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد و چون اغلب کارها را بین دو مرغک می‌تراشند به همین جهت آن را ماشین تراش مرغک دار می‌گویند. به‌علاوه چون از این ماشین برای آموزش و کارهای کوچک استفاده می‌شود اغلب دستگاه انتقال حرکت آن‌ها به صورت چرخ تسمه‌ای ساخته می‌شوند. از نظر اندازه، به دو شکل تقسیم می‌شوند؛ ماشین تراش کوچک رومیزی و ماشین تراش کوچک پایه دار.

ماشین‌های تراش ابزارسازی

اختلاف این نوع ماشین‌ها با سایرین در این است که ماشین‌های ابزارسازی دارای دقت بیشتری نسبت به سایر ماشین‌ها داشته و نیز بعضی از آن‌ها با دستگاه‌های مخصوص جهت تراشیدن کارهای دقیقتر مجهز می‌باشند. وظیفه اصلی این ماشین‌ها تهیه ابزار و شابلن برای کارخانجات تولیدی و ماشین‌های تراش تولیدی است؛ و چون از آن‌ها برای کارهای کوچک و بزرگ استفاده می‌شود معمولاً آن‌ها را به دو صورت رومیزی و پایه دار در دسترس قرار می‌دهند. از نوع رومیزی آن برای تراش قطعات کوچک و کوتاه که دارای قطر کم هستند استفاده می‌شود. ماشین تراش پایه دار به صورت یک ماشین تراش دقیق و نسبتاً بزرگ که دارای سرعت‌های مختلف است ساخته شده‌اند به‌علاوه با دستگاه ترمز دقیق برای قطع و کنترل کردن سرعت مجهز می‌باشد. این ماشین به وسائل دیگری جهت تهیهٔ سایر ابزارها مجهز است.

ماشینهای تراش معمولی نرم شده

از این ماشین‌ها اغلب در کارهای تولیدی استفاده می‌گردد زیرا که قدرت تولیدی آن‌ها زیاد بوده و نیز قدری سنگین تر ساخته می‌شوند. از طرفی چون برای انجام کارهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند بدینجهت دارای مراحل سرعت بیشتر و نیز با بیشتر می‌باشد که برای انجام کارهای بزرگ بسیار مناسب است، و از نظر استحکام بر سایر ماشین‌ها نیز برتری داشته و می‌توان برای تولیدهای کم مورد استفاده قرار داد.

قلم‌های نراشکاری

ماشین‌های تراش با قطر کارگیر و طول زیاد

این نوع ماشین‌ها برای تراش کارهایی که قطر آن‌ها بزرگ و نیز دارای طول زیاد هستند مورد استفاده قرار می‌گیرند زیرا که میز آن‌ها بزرگ و ارتفاع محور اصلی ماشین تا روی ریل نسبتاً زیاد است. در بعضی از ماشین‌های تراش که دارای طول زیاد می‌باشند برای اینکه بتوان از حداکثر قطر کارگیر استفاده شود، نزدیک محور اصلی در قسمت ریل یک قطعه جاگذاری شده‌است هنگامیکه لازم باشد می‌توان قطعه را از روی ریل جدا کرده و سپس قطعات با قطر زیاد را تراشید و نیز برای تراش کارهای مخصوص مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً این نوع ماشین‌ها را با دورهای بسیار زیاد طراحی نمی‌کنند و از طرفی استحکام و قدرت برش آن‌ها بسیار زیاد است، بدینجهت می‌توان با آن‌ها حجم براده بیشتری را در یک زمان معین برداشت.

ماشین تراش پیشانی تراش

کارهائیکه قطر آن‌ها زیاد و طول نسبتاً کمی دارند به وسیلهٔ این ماشین‌ها تراشیده می‌شوند. موارد استفاده دیگر آن‌ها در کارخانجات لکومتیوسازی مخصوص ساختن چرخهای لکومتیو و نیز برای ساختن چرخ طیار (چرخ لنگر) بکار می‌برند.

ماشین تراش عمودی

• همانطوری‌که از اسمش پیداست این ماشین به صورت عمودی قرار می‌گیرد، دستگاه قلم گیر به صورت منشور چند ضلعی که می‌تواند عمودی در طول حرکت خطی داشته باشد. دستگاه سه نظام آن بسیار بزرگ است و به‌طور عمودی قرار گرفته و دارای حرکت دورانی است، که برای گرفتن کارهای سنگین می‌باشد. در سوراخکاری هم از آن استفاده می‌کنند؛ و چون نسبتاً سنگین است معمولاً دارای سرعت‌های زیاد نیست.

اجزاء اصلی ماشین تراش و وظیفه هریک

سه نظام: سه نظام وسیله‌ای است که قطعه کار را نگه داشته و باعث دوران آن می‌شود سه نظام به دو صورت منظم که توسط یک مارپیچ ارشمیدوسی طراحی شده‌است کار می‌کند و غیر منظم موجود است سه نظام به اسپیندل متصل می‌گردد

1. ریل (میز) ماشین
2. دستگاه یاتاقان محور اصلی (دستگاه جعبه دنده سرعت محور اصلی)
3. دستگاه مرغک
4. دستگاه حامل سو پرت
5. جعبه دنده بار
6. الکتروموتور

ریل (میز) ماشین

• ریل ماشین تراش یکی از قسمت‌های اساسی ماشین تراش را تشکیل می‌دهد که به‌طور دقیق طراحی و ساخته می‌شوند؛ و نیز بایستی دارای ساختمانی کاملاً محکم باشد این قسمت روی پایه‌هایی که از چدن ساخته شده‌اند مستقر می‌باشند. دستگاه‌های دیگر از قبیل دستگاه حامل سو پرت و مرغک روی آن قرار می‌گیرند میز ماشین دارای راهنماهائی به شکل مثلثی یا ذوزنقه‌است که با دقت ماشینکاری شده‌اند دستگاه‌های دیگری که روی این راهنماها قرار می‌گیرند نسبت به محور ماشین یا قطعات کار بسته شده بر روی محور اصلی در یک راستا هستند

دستگاه یاتاقان محور اصلی (پیش دستگاه با جعبه دنده سرعت)

• این قسمت در صورتی‌که ساختمان جعبه دنده‌ای داشته باشد، شامل یک سری چرخ دنده با تعداد دنده‌های مختلف است به کمک چرخ دنده‌ها که با محور اصلی یاتاقان بندی شده‌اند قطعه کار گردش داده می‌شود. در بعضی از ماشین‌ها محور اصلی روی جعبه دنده سرعت به وسیلهٔ بلبرینگ کارگذارده شده‌است. در ماشین‌های تراش کوچک دستگاه انتقال حرکت آن‌ها به صورت چرخ تسمه‌ای است که از دو فلکه سه یا چهار پله‌ای تشکیل می‌گردد که به صورت عکس روی دو محور موازی قرار می‌گیرند و در این صورت با داشتن قطرهای متفاوت، محور اصلی ماشین دارای دورهای مختلفی خواهد بود

دستگاه مرغک

مرغک ثابت و مرغک بلبرینگی (متحرک)

دستگاه مرغک که جنس آن از چدن می‌باشد، می‌توان بر روی میز حرکت کرده و در هر نقطه که لازم باشد آن را ثابت کرده و سپس عملیات تراشکاری را انجام داد. این دستگاه دارای محوری توخالی است که داخل آن به شکل مخروطی تراشیده شده‌است سطح آن کاملاً دقیق تراشیده شده و به صورت اینچی یا میلی‌متری در جهت طولی مدرج شده که به وسیلهٔ پیچی می‌توان دستگاه مرغک را از محل اصلی خود منحرف کرد. به‌علاوه به وسیله پیچ و مهره و بست می‌توان دستگاه مرغک را در روی میز ماشین در هر محل که لازم باشد ثابت کرد. ضمناً هنگام برقوکاری یا سوراخکاری به وسیلهٔ ماشین تراش می‌توان پرهائیکه دارای دنباله مخروطی هستند مستقیماً در داخل محور دستگاه مرغک قرار داده و عمل برقوکاری انجام می‌شود. از طرفی برای سوراخکاری از مته‌های دنباله مخروطی یا سه نظام مته که دارای دنباله مخروطی است استفاده کرد. برای تراشکاری بین دو مرغک باید مرغک ثابت یا مرغک بلبرینگی (متحرک) را در داخل محور قرار داده و تراشکاری را انجام داد

دستگاه حامل سو پرت

• دستگاه حامل سوپرت در شکل نمایشی با رنگ زرد مشخص شده‌است که سوپرت عرضی و قلم گیر و رنده تراش در روی آن بسته می‌شود. این دستگاه به صورت طولی بین مرغک و محور اصلی حرکتی خطی دارد.

این دستگاه از دو قسمت عمده تشکیل می‌شود. زین که فرمی صلیبی دارد. بر روی آن کشوهایی قرار گرفته‌است که به خوبی سنگ زده شده‌اند و دقیقاً روی راهنماهای میز قرار می‌گیرند دوم قوطی حرکت بار که در جلو زین قرار گرفته‌است و دارای چرخ دنده‌های مختلف است این دستگاه به کمک چرخ دنده‌ها دارای حرکتی طولی و عرضی می‌باشد به وسیلهٔ دسته مخصوصی می‌توان دستگاه حامل سو پرت را به صورت طولی حرکت خطی داد. به‌علاوه سوپرت عرضی که روی دستگاه حامل سوپرت قرار گرفته می‌توان به طریق عرضی حرکت کند یعنی به سمت تراشکار نزدیک یا از او دور شود. به کمک چرخاندن دسته؛ سو پرت عرضی را می‌توان در عرض حرکت عرضی داد.

جعبه دنده بار (گیربکس)

• این قسمت تأمین مقدار پیشروی رنده در حالت پیچ بری (پیچ تراشی) یا روتراشی و نیز پیشانی تراشی استفاده می‌گردد. باین صورت که میله پیچ تراشی یا میله بار حرکت دورانی خود را از این جعبه دنده تغذیه می‌کند. با حرکت دورانی میله‌های پیچ بری و میله بار رنده تراشکاری در طول یا در عرض ماشین پیشروی کرده و قطعه کار تراشیده می‌شود، روی جعبه دنده جدولی قرار دارد که در زیر جدول شیارهایی موجود است که با قرار دادن بین دسته تعویض با در محل مناسب خود بدست می‌آید.

انواع ماشین تراش

1. ماشین تراش معمولی
2. ماشین تراش با کنترل کامپیوتری CNC

تاریخچه دستگاه تراش

مفاهیم اولیه در شناخت سی ان سی ترکیب چوب و رزین خراطی رزین و چوب چاپگر سه بعدی

تاریخچه ماشین تراش

توسط روبوت ابزار

دوست داشتن0

تاریخچه ماشین تراش

 ماشین های تراش که ابتدائی ترین نوع ماشینهای افزار بشمار می روند تاریخچه آن بین قرن 17و18 شروع شده که در ابتدا معمولی ترین و یا قدیمی ترین روش تراش تراشیدن چوب بوسیله درخت است . بدین معنی که دو سر چوب را بین دو درخت قرار داده و یک طناب به شاخه درخت بسته و انرا حول چوب مورد نظر پیچیده و طرف دیگر طناب را شخص دیگری گرفته و با دست طناب را به حرکت در خواهد آورد. شخص دومی که در طرف مقابل قرار گرفته با رنده چوب را می تراشد . این روش قدیمی ترین روش تراش بوده که بعد از مدتی تکامل پیدا کرد.

اولین ماشین تراش در سال 1740 در فرانسه ساخته شد . در این ماشین وسیله چرخش محور اصلی بوسیله ی دست خواهد بود که دسته گرداننده محور آن مستقیما روی پیش دستگاه که به محور اصلی متصل است توسط دو چرخ دنده ساده به میله پیچ بری متصل می باشد قرار گرفته است . در این نوع ماشین برای تعویض چرخ دنده های متفاوت جهت پیچ تراشی پیچهای مختلف پیش بینی شده است .

در سال 1796 یک نفر انگلیسی بنام Freeland برای اولین مرتبه ماشین تراشی ساخت که دارای میله پیچ بری بود با عوض کردن چرخ دنده های روی محور اصلی و محور پیچ بری می توان پیچ های مختلف را ساخت.

در سال های 1800و1830 در ایالات متحده امریکا ماشین های تراشی ساخته شد که با بدنه چوبی و پایه آهنی مجهز بود. در سال1836 شخصی بنام Patnon در ماساچوست آمریکا ماشین تراشی با میله پیچ بری ساخت.در سال1850ماشین تراشی با بدنه آهنی توسط Newhaven Cannectionساخته شد ودر سال 1853شخصی بنام Freelandدر نیویورک ماشین تراشی با ریلهائی بطول 20فوت که کارهایی به قطر 10اینچ را می توانست بتراشد ساخت و بدنه آهنی و در درشت آنجایگاه چرخ دنده های تعویضی بود.

بعد ها ماشین تراش مدرن تری ساخته شدهکه می توان با آنها پیچ های مختلفی را تراشیدو نیز بار های طولی و عرضی بوسیله یک چرخ دنده هائیکه در روی دستگاه سوپرت طولی وعرضی قراردادبصورت خودکارانجام گیردهمچنین طریقه تعویض چرخ دنده هادر قسمت پیش دستگاه نشان داده شده است . ولی در سال های بعد این ماشین تکمیل تر شده وپایه ای که بخود ماشین متصل شده بود ساخته شد. بعد از مدتی ماشین های بهتری از نظر قدرت و دورهای بیشتر ساخته شد که بنام ماشین های تراش جعبه دندهای معروف است . این ماشین دارای جعبه دنده دور و نیزجعبه بار می باشد که باسانی میتوان ماشین را خودکار نمود و کارهای مختلف را تراشید .

اگرچنانکه ماشین تراش ساخت ماندسلی را با ماشین های دقیق امروزه مقایسه کنیم متوجه خواهیم شد که ماشین تراش ماندسلی نسبت به ماشین های دیگر بد شکل و ناخوش آیندبودناگفته نماندکه ماشین تراش ساخت ماندسلی مقدمهساختن ماشین های ابزارسازی بهدی قرارگرفت .

امروزه با وجود اینکه بیش از 178 سال از اختراع ماشین تراش ماندسلی می گذرد هنوزماشین تراش هسته مرکزیصنایع امروزی را تشکیل می دهد . همچنین ناگفته نماند که ماشین تراش را بحق سلطان ماشین ها باید نامید زیرا که با آنها کارهائی که ماشین های دیگر مجموعاازانجامش عاجزند میتوان انجام داد.

معرفی

 اصولاتراشکای به عملیاتی گفته می شود که توسط یک ابزارتک لبه قطعات استوانه ای شکل ایجاد می کند و در اکثر مواردابزارثابت است در حالی که قطعه کار دوران می کند .  

از بسیاری جهات تراشکاری یک روش برش فلزات است که نعاریف مشخص و نسبتا غیر پیچیده ای دارد .از سوی دیگرباتوجه به اینکه فرایند نسیاری پرمصرف و متداول است تا کنون توسعه زیادی یافته و در سطوح بالایی بهینه سازی گردیده است و در هنگام کاربرد بایدعوامل مختلفی مورد ارزیابی قرار گیرند.

علیرغم اینکه عملیات تراشکاری با یک لبه برنده انجام می شود اما این فرآینداز نظر شکل کارو جنس آن نوع‘شرایط عملیات ‘نیازها‘هزینه هاو...معرف عوامل و فاکتورهای متعددی برای ابزاربرشی می باشد. ابزارهای برشیامروزی به دقت طراحی می شوند و این امر بر اساس ده ها تجربه ‘تحقیق و توسعه می باشد .

از شکل هندسی وجنس ابزارگرفته تا شکل کلی‘نوعگرفتناینسرتهاروی ابزار گیر‘نوع ساقه یا طرح های مدلوار‘ابزارتراشکاری از آن چنان پویایی در زمینه برش فلزات برخوردار است که آنچه امروزقابل اجراست دو دهه قبل حتی تصورش نیز مشکل بود.بسیاری از اصولی که برای برش فلزات تک لبه به کار می رود برای دیگرروش ها حتی عملیات فرز کاری که در آن یک ابزار چند لبه دوران می کند نیز کاربرد دارد.

به منظور ساده کردن موضوع می توان عملیات تراشکاری را به چهار دسته اصلی تقسیم کرد:(1)تراشکاری طولی(2)پیشانی تراشی(3)کپی تراشی روی زوایا (4)پروفیلهای گرد همچنین ترکیبات زیادی نیز از قبیل ماشینکاری پله ها‘تغییرقطرهاو پخها هم وجود خواهند داشت اما آنها نیز از همان 4عملیات اصلی تشکیل شده اند.

تراشکاری ترکیبی از دو حرکت است :دوران قطعه کار و پیشروی ابزار. در بعضی از موارد اجرایی ممکن است قطعه کار ثابت بوده و ابزار دور قطعه دوران کند اما اصول اصلی یکسان است .

پیشروی ابزار می تواند در راستای محورقطعه کارباشدکه این به معنای تراشیدن قطر قطعه کار تارسیدن به قطرکوچکتر است.روش دیگرپیشروی ابزارروی یک انتهای قطعه کار به سمت مرکز است که این به معنای کاهش طول قطعه خام می باشد.اغلب پیشروی ها در عملیات مخروط تراشی و کپی تراشی مخلوطی از دو نوع پیشروی فوق خواهند بود . ماشین های تراش کنترل اتوماتیک امروزه می توانندانواع برش های مستقیم و گرد را انجام دهند.CNCبه معنای یک کنترل کننده بسیار قوی است که می توانند در عملیات تراشکاری‘مسیرهای پیچیده را جایگزین ابزارهای فرم دار و استفاده از مدل های کپی تراشی نماید.

بنابراین تراشکاری به معنای برداشتن موادازرویسطح جانبی یک قطعه کاردواربایک ابزارتک لبه خواهد بود.

قسمتهای مهم کنترل وتنظیم کننده ماشین تراش

 بطورکلی یک ماشین تراش دارای قسمت هایاست‘که جمیعا درتراش قطعه کار همگی کمک میکنند .

قسمت هایی که تنظیم و کنترل ماشین رابعهده دارندعبارتنداز:

چرخ دستی دستگاه حامل سوپرت طولی

 این چرخ دستی در قسمت جلوقوطی دستگاه حامل سوپرت طولی قرارداردکه می توان به وسیله آن دستگاه حامل سوپرت طولیرا در طول بین دستگاه مرغک و پیش دستگاه حرکت داد.وظیفه ی اصلیاین چرخ دستی تنظیم و قرار دادن ابزار برش در هر قسمت دلخواه قطعه است‘قبل از اینکه بکار بار خودکار داده شود.

  چرخ دستی دستگاه مرغک

 بوسیله ی چرخ دستی دستگاه مرغک می توان محور آن را تغییرمکان داد.چرخش آن معملابادست صورت می گیرد.باچرخاندن چرخ دستی ‘ محورمی تواندداخل جا مرغککه در پیشانی سمت قطعه کار قرار دارد جا بگیرد.بعلاوه چرخش چرخ دستی موافق عقربه ی ساعت نیز سبب می گیرد که محوربسمت قطعه کار جلو برود.از طرف دیگر درصورت سوار کردن مته در داخل محور دستگاه مرغک ضمن چرخاندن دسته ی آن می توان درپیشانی کار سوراخ ویا مته مرغک زد.

 کنترل بار

 در روی قاب قوطی دستگاه حامل سوپرت دست کار خودکاروجود داردکه باآن بار طولی و عرضی رنده تراش را تنظیم می نماید.بعلاوه بوسیله دست هم می توان ‘دسته بار عرضی در عرض کار نیز بار داد.مقدار را با استفاده از حلقه ی مدرجی که روی ابتدای پیچ سوپرت عرضی قرار دارد بطور دقیق تنظیم کرد. برای تنظیم بار خودکار ابتدا مقدار پیشروی قلم برای سوپرت عرضی و طولی تععین می گردد و سپس این مقدار روی جعبه دنده بار تنظیم می شود. بعد اهرم روی بار خودکار قرار می گیرد تا عمل تراش انجام شود. البته باید توجه داشت که برای پرداخت کاری بایستی قلم در طول یا عرض کارکم و برای خشن تراشی مقدار آن نسبتا زیادباشد.

 سوپرت دستی

 سوپرت دستی که روی سوپرت عرضی قرار دارد به وسیله ی دست قابل کنترل و بار دادن از طرفی زیر آن صفحه ی صاف و مدوری قرار دارد که محیط آن بین صفرتا180درجه مدرج شده است .با باز کردن پیچ های آن می توان سوپرت دستی را حول محور خود 360 درجه چرخاند. با این دستگاه می توان مخروط های کوتاه داخلی و خارجی ومخروط های کامل را نیز تراشید و در ضمن جهت رو تراشی هم از آن استفاده کرد روی پیچ این دستگاه حلقه مدرجی وجود دارد که برای تنظیم بار دقیق مورد استفاده قرار می گیرد. با این طریق در صورتی که بار بسیار کمی برای پرداخت کاری مورد نیاز باشد قابل تنظیم است. البته در پیچ تراشی‘خشن تراشی‘برداشتن بار زیاد نیز از آن استفاده می شود.

 صفحه مخروطی تغییر محور اصلی

 صفحه مخروطی تغییر سرعت محور اصلی روی جعبه دنده سرعت قرار گرفته است‘که با چرخاندن آن به وسیله دست هر یک از دورهای لازم را که قبلا تعیین شده می توان به دست آورد .سرعت ماشین بر حسب اندازه و نوع قطعه کار و نوع رنده تراشی که بکار برده می شودتعیین می گردد.بطور کلی سرعت ماشین بعد از اینکه قطعه کار و رنده تراش روی ماشین قرار گرفته تنظیم و ضمنا سرعت ماشین بر حسب دور در دقیقه منظور می گردد.

مرغکهای ماشین تراش

 کار اصلی مرغکهای ماشین تراش نگهداری قطعات کاربین محور اصلی ومحور دستگاه مرغک است.مرغکی که در داخل محور اصلی قرار دارد انرا مرغک متحرک می نامند.مرغک ثابت را معمولادر داخل دستگاه مرغک قرار می دهند این مرغک معمولا دارای چرخش نیست .

در هر صورت بعضی از تولید کنندگان‘مرغک بلبرینگی ‘با ساچمه ای‘ویا ساچمه ای استوانه ای می سازندکه فقط نوک مرغک با کار در تماس بوده وهمراه کار دارای گردش است.در صورتیکه ار مرغک ثابت استفاده شودبایستی نوک آن کاملا سخت شده باشد برای کارهای سنگین مرغک بلبرینگی را می توان داخل محور دستگاه مرغک قرار داد. زیرا اگر ازمرغک ثابت استفاده شود چون سطح اصطکاک زیاد است در اثر سرعت زیاد مرغک خواهد سوخت . محورهائیکه داخل آنها مرغک قرارمی گیرد معمولا به صورت مخروطی مرس می باشند.

هنگام استفاده از مرغکها داخل محورها را بایستی قبلا تمیز کرد. زیرا ممکن است داخل محور کثیف بوده و یا دارای براده باشد .بعلاوه باید انتهای مرغک را تمییز کرده و سپس آنها را داخل محور قرار داد. اگر داخل محور براده و یا کثافات دیکری وجود داشته باشد در این حال اگر ازمرغک استفاده شود مرغک داخل محور دور نخواهد بود و نیز مرغک داخل محور دستگاه مرغک نیز از مرکزخارج می شود .

علاوه بر مرغکهای گفته شده فوق مرغک ثابت دیگری وجود دارد بنام مرغک نیمه که درست شبیه مرغک ثابت بوده با این تفاوت که در سطح مخروطی 60درجه آن یک قسمت توخالی ایجاد شده که از این قسمت برای پیشانی تراشی بین دو مرغک استفاده می شود. بخاطر داشته باشید لقی(بازی)مرغک در هنگام عملیات تراشکاری بسیار مهم است چون مرغک حالت تکیه گاه برای کار دارد‘بایستی با دقت سنگ زده شود و با مرغک دیگر کاملا در یک راستا باشند. پیشانی قطعه کار را باید کاملا مته زد و سپس بوسیله مته خزینه سر مخروطی خزینه کرد. یا بوسیله ی مته مرغک پیشانی کار را مته مرغک زد. البته در این صورت بایستی از مرغک 60درجه استفاده کرد. ماشین تراش معمولا برای سرعت های زیاد طراحی شده است. در صورتیکه بخواهیم از سرعت های زیاد و یا کارهای سنگینی را با آن بتراشیم باید از مرغک بلبرینگی استفاده کرد.

زیرا چون سرعت زیاد است و عمل روغنکاری حذف میشود.در این صورت با استفاده از مرغک ثابت ممکن است نوک مرغک بسوزدبنابراین برای جلوگیری از سوختن نوک مرغک باید مرتبا آن را روغنکاری کرد.

برای تراش قطعات تو خالی مانند لوله ها بایستی از مرغک گردان لوله گیر استفاده کرد.زیرا از این نوع مرغک میتوان برای لوله های بزرگ هم استفاده نمود.

نوک گیر یا گیره قلبی ماشین تراش:

 برای تراشیدن کارهای بلند با ماشین تراش از روش بین دو مرغک استفاده میشود در این حال لت نوک گیر در انتهای میله مورد تراش و یا میله مخروطی و یا سایر کارهای بلند بسته می شود . دنباله نوک گیر در داخل یکی از شیارهای صفحه مرغک قرار می گیرد و دو پیشانی جا مرغک زده شده روی دو مرغک تعبیه می شود و در آخر دستگاه مرغک را که در جاهای مناسب قرار گرفته است محکم می کنند. هنگام تراشیدن قطعات کار باید سعی نمود که قطعه کار از بین دو مرغک خارج نشود. این عمل هنگامی صورت خواهد گرفت که اولا مرغکها در محل خود بطور مناسب محکم نشده و یا دستگاه مرغک و یا محور دستگاه مرغک بدرستی محکم نگردند و یا ممکن است که جا مرغکها به اندازه کافی نباشد .

 دستگاه قلم گیرسریع عوض کن آلریز

 از این دستگاه می توان برای عملیات متعدد تراشکاری استفاده کرد. با قرار دادن رنده در داخل شیار یک طرفه ایکه در آن ایجاد شده اند در شیار Tشکل دستگاه را می توان برای کارهای سنگین و بار گیری زیاد بکار برد زیرا که عمل برش بدون صدا و ارتعاش صورت خواهد گرفت و نیز برای تراش فلزات می بایستی از زیر قلمی فلزی استفاده کرد و قلم گیر آن نیز دارای ارتفاع سنج و یک مهره آج زده می باشد .

تدارک و تنظیم ماشیتهای تراش

 تدارک ماشینهای تراش عبارت است از قرار دادن و محکم کردن قطعه کار و ابزار برش در محل مخصوص و روغنکاری ماشین قبل از راه اندازی آن و باز کردن شیر مایع خنک کننده پس از شروع به عمل فلز تراشی و اجرای عملیات نظیر آن.

تنظیم ماشین های تراش عبارت است از انتخاب و میزان کردن سرعتهای حرکت آن متناسب با خواص ابزار برش و جنس فلزی که باید تراشیده شود. برای این منظور باید دسته ها و اهرمهای مختلف تنظیم سرعت حرکت کار و حرکت بار ماشین را در مکانهای مناسبی قرار داد. در برخی موارد ضرورت پیدا میکند که قبلا نسبتهای حرکت بین اجزا مختلف ماشین را محاسبه کنند و سپس این نسبتها را به کمک اهرمها ودسته های جهبه دنده بالا و جعبه دنده پائین و تنظیم دور متغیر موتور الکتریکی و تعویض چرخ دنده ها عملیات نظیر آن برقرار نمایند.

 اهمیت تنظیم ماشینهای تراش

 در عملیات ماشینکاری هر قدر تراش فلزات با ماشین صورت گرفته باشد اعمال ماشین کاری بطور صحیح انجام نخواهد گرفت مگر ابنکه ماشین ها قبلا دقیق تنظیم شده باشند.از طرفی دیگر قطعات کار را می بایستی بطور مناسب روی ماشین قرار داده و پس از تنظیم صحیح آنرا در جای خود محکم نمود‘ و نیز ماشین باید برای عملیات مخصوصی قبلا آماده شده باشند و برای تنظیم مناسب ماشین تراش شخص تراشکارمی باید معلوماتی درباره شناسا ئی و وظایف قطعات اصلی ماشین تراش داشته باشد. بعلاوه تراشکار باید با انتخاب وسیله مناسبی جهت بستن و نگهداری قطهات کار روی ماشین تراش باشد.کلمه تنظیم(Setup)در بعضی از مواقع به معنی سوار کردن قطعات روی ماشین تراش می باشد برای این منظور شخص تراشکار می باید دارای تجربه بیشتری از یک نو آموز یا فردیکه می خواهد کارهای ماشینکاری را بیاموزد و یا در حال تمرین می باشد باشد زیرا که چنین افرادی در ابتدای کار دارای آگاهی کمتری می باشند. در بعضی از صنایع و یا کارخانجات تنظیم و یا سوار کردن قطعات جهت عملیات تراشکاری بوسیله یک شخص و عمل تراشکاری بوسیله شخص دیگری انجام خواهد شد.

برای سوار کردن کار روی ماشین بطور صحیح و مناسب شخص تراشکار باید بتواند سوالات زیر بطور صحیح پاسخ بگوید.

1-چه نوع وسیله نگهداری جهت سوار کردن روی یا داخل ماشین تراش لازم است.

2- چگونه قطعه کار باید در داخل وسیله نگهداری قطعات کارها سوار شود.

3- در چه مواقع کار بطور دقیق روی ماشین سوار شده است.

4-چه نوع ابزار برش(رنده تراش) لازم است و چگونه باید آنرا روی ماشین تراش سوار نمود.

بعد از اینکه کار بطور مناسب و صحیحی روی ماشین تراش سوار شد مرحله مهم بعدی انتخاب و سوار کردن صحیح رنده راست تراش روی ماشین تراش می باشد انجام این عمل و نوع فلزیکه باید تراشکاری شود و شکل رندهایکه باید سنگ زده شود و تیز زوایائیکه برای تراش فلزات لازم است بسیار مهم هستند . بعد از انتخاب تیغ فرز یا رنده تراش می بایستی در قلم گیر جای داده و سپس آنرا روی ماشین تراش قرار داد وانگاه نسبت به مرکز کار آنرا کاملا تنظیم و محکم نمود .

تدارک ماشین تراش

 در تدارک ماشین تراش قبل از همه باید کار را به آن بست و رنده یا رنده ها را در محل مناسبی قرار دادو محکم کرد.

برای بستن قطعاتی که باید تراشیده شوند از وسایل زیر استفاده می کنند :

1- مرغکهای ماشین تراش 2- سه نظام 3- سنبه مرغک 4- صفحه مرغک قطعات بلند را میان مرغکها می تراشند. یکی از مرغکها داخل سوراخ مخروطی محور ماشین قرار می گیرد و با آن می چرخد. مرغک دیگر داخل سوراخ مخروطی دستگاه مرغک قرار دارد و ساکن است. به انتهای قطعاتی که میان مرغکها تراشیده می شوند اسبابی به نام نوک گیر می بندند و زبانه ی صفحه مرغک روی محور ماشین پیچیده می شود و پشت نوک گیر افتاده آنرا با خود می چرخاند . قطعاتی را که طول آنها نسبت به قطرشان کم است میان فکهای سه نظام یا چهار نظام محکم می کنند . کارهای بزرگی را که نمی توان میان فکهای سه نظام یا چهار نظام بست به کمک بستها و پیچها یا نبشیهای صفحه مرغک محکم میکنند.

  سوهانکاری روی ماشین تراش

سوهانکاری روی ماشین تراش

بدلایل مختلفی قطعات کارها را روی ماشین تراش سوهانکاری می نمایند گوشه های تیز و خط خط شدن روی کارها را می توان بسادگی از روی آنها بوسیله سوهان بر طرف نمود‘ونیز علایمی که بوسیله نوک رنده روی کار باقی گذارده می شود. باید بوسیله سوهان برطرف گردد. دربعضی ازموارد برای ساختن کارها بطور دقیق می توان ازسوهان نیز استفاده نمود .ولی بطور کلی سوهانکاری درهر صورت روی ماشین تراش صحیح نخواهد بود.مگر درمواقع ضروری که نمیتوان عیب کار رابوسیله دیگری بر طرف کرد. اما برای اینکه کار را بطور دقیق وسطح پرداختی تراشیده شود.لازم است که از یک رنده که نوک آن کاملا دقیق سنگ زده شده استفاده نمود. در بعضی اوقات برای سنگ زدن نوک رنده ها جهت پرداختکاری از سنگ دستی استفاده می شود.

در صورتیکه برای تراش از شخص تراشکار ‘ماهر استفاده گردد‘دقت و درستی کار بهتر خواهد بود. از طرفی بی توجهی در هنگام سوهانکاری دقت کار تراشیده را بسیار کم خواهد کرد.

سرعت برش در ماشینهای ابزار

برحسب تعریف سرعت برش عبارت است از سرعت عبور ابزار برنده (قلم- تیغ فرز- مته)و کاریکه تراشیده می شود نسبت به یکدیگر مطابق تعریف بالا سرعت برش در ماشین های مختلف بستگی بنوع کار ماشین دارد مثلا برای ماشین تراش می توان چنین توضیح داد. سرعت برش در ماشین تراش عبارت است از مقدار طولی از سطح کاریکه در دقیقه از مقابل نوک رنده عبور می نماید. یا به عبارت دیگر عبارت است از طول براده ایکه دریک دقیقه از روی کار برداشته می شود می باشد .

سرعت برش متناسب برای هر ماشین به عوامل زیر بستگی دارد:

1-   نوع کاریکه تراشیده می شود(از نظر نرمی و سختی ).

2-   نوع قلم یا تیغچه که مورد مصرف قرار می گیرد.

3-   مقدار براده ایکه برداشته می شود.

4-   نوع تراشیکه داده می شود(خشن ویا پرداختکاری)که البته این عمل را می توان همان پیشروی ابزار برش در هر دور گردش یا در هر دقیقه در نظر گرفته می شود نامید.

5-   سن و وضعیت ماشین.

6-   مواد خنک کننده(آب صابون یا روغن)

اصولا موضوع سرعت برش در ماشینهای ابزار بخاطر پیدا کردن سرعت متناسبی برای هر نوع ماشین می باشد. زیرا که سرعت برش بیش از حد لازم باعث مستهلک شدن سریع ابزار و خراب شدن کار و سرعت برش کمتر از حد مجاز موجب کندی پیشرفت کار و در نتیجه عدم تولید محصول به طور سریع می باشد .

البته با وجود راهنمائیکه در این مورد برای انواع مختلف می شود انتخاب صحیح سرعت برش بستگی تام به تجربه فرد یا شخص ماشین کار دارد.مقدار سرعت برش را نیز می توان از رابطه زیر به دست آورد.

                                                V=Dлn/12سرعت برش متر در دقیقه            

که در رابطه فوقِِDقطر قطعه کار به میلیمتر وn دور دقیقه وVسرعت برش برحسب متر در دقیقه می باشد در صورتیکه رابطه فوق را بر حسب واحدهای اینچی بیان کنیم میتوان چنین گفت :

                                                V=Dлn/12   سرعت برش فوت در دقیقه          

که در رابطه فوق Vسرعت برش بر حسب فوت در دقیقه (F P M)و Dقطر قطعه کار بر حسب اینچ و nتعداد دور در دقیقه می باشد. در صورتیکه عدد л را بطور تقریب برابر 3 فرض نمائیم فرمول به صورت زیر نوشته می شود .

V=3Dn/12=Dn/4 سرعت برش بر حسب فوت در دقیقه            

از طرف دیگر برای تمام فلزات سرعت برش مناسبی تعیین و در جداول مخصوصی آمده است. در این صورت با داشتن سرعت برش می توان دور ماشین برای فلز مورد نظر را محاسبه نمود . که بعد از این عمل اهرمهای سرعت ماشین برای دور به دست آمده از فرمول تنظیم و سپس قطعه کار تراشیده می شود . برای محاسبه دور می توان از رابطه زیر استفاده کرد.

n=1000V/d лتعداد دور ماشین در دقیقه          

n=12V/d л         تعداد دور ماشین در دقیقه        

  کاربرد ابزارهای تراشکاری

کاربرد ابزارهای تراشکاری

کاربرد ابزارهای تراشکاری فرایندی است شامل چند مرحله منطقی که در پاسخ به نیازهای ماشینکاری و مطابق نقشه های تولیدی انجام می شود.در اکثر این روش مشخص است که از طریق برنامه های ابزارهای برشی انجام شده و از پارامترهای عملیات برشی مورد نیاز تاثیر خواهد پذیرفت. علاوه بر این یک تفکر تولیدی برای دستیابی به بهترین نتایج یا حل مشکلات خاص نیز مورد نیاز می باشد.

هنگامی که به سراغ ابزارهای مدرن تراشکاری می رویم سه متغیر اصلی وجود خواهند داشت .Aروش گرفتن(clamping)اینسرت Bنوع و طرح براده شکن اینسرت وCجنس ابزار برشی . اصولا فرایند اصول به کار بردن ابزارهای تراشکاری با این سه عامل به طور مرتب درگیر خواهد بود. ابزارهای امروزی تراشکاری به طور کلی شامل این موارد هستند:یک ابزارگیر (Tool holder)فولادی با مکانیز برای ثابت نگهداشتن اینسرت روی آن . اینسرت از جنس مواد سخت می باشد و دارای چند لبه برنده خواهد بود .

زمانی که لبه تا حد معینی ساییده شد جای آن با لبه دیگر عوض خواهد شد که ایندکسینگ گفته می شود . تعریف منطقی متغیرهای ابزار مرحله به مرحله از طریق لیست ابزارهای موجود‘مشخصات ماشین ابزار‘نقشه های ساخت و امکانات موجود برای ایده های نو ایجاد می گردد.

نتیجه نهایی و ساخت کارایی ابزار در طول عملیات برشی دو ضابطه برتر برای هر عملیات ماشینکاری به شمار می روند.نتیجه نهایی عملیات برشی باید قطعه ای منطبق با مشخصات و محدوده های مورد نظر باشد در ضمن این که مقاصد اقتصادی ماشینکاری را نیز تامین نماید. نمایش کارایی ابزار نیز شامل هزینه ابزار در عملیات ماشینکاری ‘به همراه ارائه مناسبی از سایر عوامل از قبیل‘شکستن براده ها ‘قابلیت اطمینان‘اطلاعات برشی‘مدیریت ابزار و فهرست ابزار ها خواهد بود.

عوامل اصلی که بر انتخاب و کاربد ابزارهای تراشکاری تاثیر می گذارند عبارتنداز:

1-     جنس قطعه کار- قابلیت ماشینکاری‘شرایط‘خواص و ...

2-     طراحی قطعه کار- شکل ‘ ابعادو مقادیرمجاز برای کار موردنظر

3-     محدودیت ها - دقت‘کفیت سطح و ...

4-     ماشین ابزار-نوع‘توان‘شرایط و مشخصات

5-     پایداری – از لبه برنده گرفته تا فونداسیون ماشین

6-     تنظیمات – قابلیت دستیابی‘ابزار گیر‘تعویض ها

7-     برنامه ابزار – ابزار صحیح

8-     کارایی-اطلاعات برشی‘عمر ابزارو مسائل اقتصادی و

9-     کیفیت-تحویل ابزارو خدمات بعدی.

ابزارشناسی

چرخ اندازه گیر

•          چرخ اندازه گیر:

جهت کارکردن با این وسیله باید چرخ را از ناحیه ى دسته بگیرید و نقطه ى صفر آن را در ابتداى قطعه مورد نظر قرار بدهید سپس آن را به آرامى حرکت داده در پستى و بلندى یا سطح قوس دار قطعه به حرکت در آورید و اگر این چرخ را ندارید می توانید از متر خیاطی استفاده کنید.

چرخ اندازه گیردردو نوع دیجیتالی و معمولی وجود دارد.

پرگارساده فلزی

•          پرگارساده:

 این نوع پرگارها ساختمان بسیار ساده ای دارند و عمل ثابت شدن دو بازوی آنها در اثر اصطکاک بین سطوح آنها صورت می گیرد. سوزن های آن ممکن است با بازوها یکپارچه و یا روی آن نصب شده باشند.

پرگارساده با پیچ قفل:

 این پرگار مانند نوع قبل است، با این تفاوت که در روی یکی از بازوها راهنمای شیاردار قوسی شکل بسته شده و در روی بازوی دیگر پینی است که می تواند در داخل شیار راهنمای قوسی شکل حرکت کند. پس از بازکردن دهانه پرگار برای تثبیت اندازه، از پیچ قفل استفاده می شود.

پرگارکج وپرگارپاشنه

•          پرگارهای انتقال اندازه:

•          از این نوع پرگارها برای انتقال اندازه از روی قطعه کار به ابزار و یا بالعکس استفاده می شود. توسط این پرگارها می توان ابعاد داخلی، خارجی، فواصل بین خطوط و قطعات را روی پرگارتنظیم کرده و سپس به وسیله اندازه گیری، انتقال داد، یا بالعکس آنها را روی وسیله اندازه گیری تنظیم نموده و سپس به روی قطعه کار منتقل نمود .
این وسیله از یک جفت ساق قوسی شکل، که توسط پیچ و مهره به هم وصل شده اند، تشکیل شده اند. برای استفاده از این وسیله ابتدا سر خمیده ساق را با کار تماس می دهیم و سپس، توسط پیچ و مهره، اندازه را ثابت می کنیم و فاصله بین دو سر پرگار را اندازه می گیریم. این نوع پرگارها در انواع مختلفی ساخته می شوند.

•          انواع پرگارانتقال اندازه :

1- پرگارانتقال اندازه خارج

 این پرگار که پرگار سرکج داخلی نامیده میشود، طوری ساخته شده است که با طرفین قطعه کارمورد اندازه گیری تماس حاصل می کند و سپس توسط محکم کننده، که ممکن است پیچی باشد، اندازه را ثابت می کنیم و آنرا به روی وسیله اندازه گیری مثلاً خط کش ؛منتقل می کنیم. این پرگارها در دو نوع فنری و پیچی ساخته می شوند

2- پرگارانتقال اندازه داخل

این پرگار، که به پرگار پاشنه ای و پرگار سرکج خارج نیز معروف است، برای انتقال اندازه سوراخها و فاصله بین شیارها و شکافها به روی وسیله اندازه گیری یا بالعکس به کار برده می شوند. این پرگارها در دو نوع ساده و فنری ساخته می شوند

پرگاردوحالته

•          پرگار دوطرفه:

 از این پرگار برای انتقال اندازه های داخلی و خارجی قطعات استفاده می شود.

به وسیله این نوع پرگار می توان به طور همزمان از یک طرف برای انتقال اندازه قطعه و از طرف دیگر برای مقایسه مقدار آن با یک وسیله اندازه گیری مناسب، استفاده نمود. از طرفی هر دو نوع پرگار اندازه گیر خارجی و اندازه گیر داخلی روی یک پرگار پیش بینی شده است. ضمناً عمل اندازه گیری را می توان بدون خارج کردن پرگار از داخل قطعه انجام داد .

ساعت اندازه گیر

نحوه اندازه گیری باساعت اندازه گیر

•          ساعت اندازه گیری :

ساعت های اندیکاتور نیز یکی دیگر از ابزارهای مهم در اندازه گیری می باشند. مکانیزم عملکردی این ابزار بر اساس متد مکانیکی موجود بین چرخ دنده و فنر طراحی شده است. دقت اندازه گیری این ابزار در حدود 0.01 متر می باشد.

مکانیزم ساعت به گونه ایی است که با حرکت کردن ساق متحرک در اثر برخورد نوک ساعت با قطعه کار ، به سمت بالا یا پایین می توان میزان حرکت آن را بر روی صفحه مدرج شده خواند.

میکرومتر

•          میکرومتر :

اصول کار در میکرومترها به این صورت است که قطعه مابین دو فک ثابت و متحرک قرار گرفته و با سفت کردن پیچ جلوبرنده آنقدر فک متحرک را جلو می بریم تا به قطعه کار تقریبا مماس شود. برای اینکه فک متحرک کاملا به قطعه متصل شود باید از پیچ سفت کننده هرزگرد استفاده کرد تا به محض برخورد فک متحرک با قطعه از جلوتر رفتن آن جلوگیری کند. سپس مقدار اندازه را از روی خط کش مدرج و ورنیه روی آن می خوانیم.

دقت میکرومترها ( 0.01 mm ) می باشد. محیط استوانه ورنیه را معمولا به 50 قسمت مساوی تقسیم می کنند و این پیچ در هر یک دور که می گردد ( در هر گام ) فک متحرک را به اندازه نیم میلیمتر به جلو یا عقب حرکت می دهد.

ساعت اندیکاتور

معرفی کار با ساعت اندیکاتور (ساعت اندازه گیری)

اندازه‌گیری دقیق با استفاده از ابزارهای مختلف در صنایع دارای اهمیت بسیاری است و به همین علت ساعت‌های اندیکاتور با کاربردهای مختلف به بازار عرضه‌شده است.

ویژگی‌های این نوع ساعت‌ها و همچنین کاربرد آن‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در نحوه‌ی کار با آن‌ها داشته باشد. ساعت‌های اندیکاتور که به ساعت اندازه‌گیری معروف هستند در انواع مختلفی دسته‌بندی‌شده‌اند با ما همراه باشید تا در ادامه به ویژگی‌های این ساعت‌ها بپردازیم.

ابزاری دقیق و آزمایشگاهی که بوسیله آن سطوح مختلف و قطعات به صورت فیزیکی سنجیده می شود و هر گونه غیر همسطحی ، لبه کردن ، چاله شدن لب پریدگی و ناهمواری بوسیله این ابزار قابل شناسایی است و اختلاف آن هم قابل خواندن می باشد

ساعت اندازه گیری در دو مدل دیجیتال و عقربه ساخته می شود که قرائت در نمونه دیجیتال ساده تر بوده و دقت بالاتر نسبت به نمونه عقربه ای دارد .

ساعت اندازه گیری معمولا با یک پایه زمینی به صورت مگنتی یا غیر مگنتی استفاده می شود همچنین برای هم محور کردن قطعات ثابت و گردان نیز از این ابزار استفاده می شود. به غیر از نمونه استاندارد ساعت اندازه گیری ، ساعت اندازه گیری ضخامت سنج ، ساعت عمق سنج ، ساعت داخل سنج و ساعت های اندازه گیری شیطانکی و بازو دار نیز برای فرم های خاصی از قطعات کاربرد دارند. ساعت اندازه گیری نسبت به سایر ابزار های اندازه گیری آسیب پذیر تر بوده و همواره باید در مورد برخورد های فیزیکی با آنها مراقب بود و فقط در زمان نیاز آن را از پایه یا جعبه جدا کرد. کالیبراسون و درستی عملکرد ساعت اندازه گیری بسیار حائز اهمیت است و باید در بازه های منظم زمانی اینکار انجام گردد. 

 از بهترین مارک های ساعت اندیکاتور می توان میتوتویو ژاپن ، آکاد و اینسایز را نام برد .

دقت اندازه‌گیری به بزرگنمایی آن‌ها بستگی دارد؛ هر چه بزرگنمایی بیشتر باشد، به همان اندازه دقت اندازه‌گیری بیشتر، اما میدان اندازه‌گیری کمتر خواهد بود.

ویژگی ساعت‌های اندازه‌گیری

• اندازه‌های کوچک را در مقیاس بزرگ نشان می‌دهند.
• در مقابل تغییر اندازه حساس هستند.
• نیروی دست شخص اندازه‌گیر در مقدار اندازه اثر نمی‌گذارد.
• حرارت دست به سیستم منتقل نمی‌شود.
• خطای چشمی کمتر است.
• کار کردن با آن‌ها ساده‌تر است.
• معایب ساعت‌های اندازه‌گیری
• در مقابل ضربه خیلی حساس هستند.
• دامنه اندازه‌گیری آن‌ها محدود است.
• قیمت آن‌ها گران است.

 ساعت اندیکاتور ابزاری مهم برای اندازه‌گیری خلاصی طول هر قطعه است. همچنین تاب و انحنای موجود در قطعات مختلف را می‌تواند اندازه‌گیری کند، این ساعت دقت بالایی در اندازه‌گیری قطعات بیضی و انحنای آن‌ها دارد. این محصول در دو نوع آنالوگ (عقربه‌ای) و دیجیتال به بازار عرضه می‌شود.

ساعت اندیکاتور برای اندازه گیری و کنترل قطعات صنعتی که با این ابزار می توان اندازه های ابعادی قطعات را در طول و قطر تعیین کرد . ولی با توجه به محدودیتی که در دامنه اندازه گیری این ابزار وجود دارد بیشتر برای عمل کنترل قطعات از جمله تختی ، گردی ، توازی ، تعامد ، زاویه دار بودن قطعه کار کاربرد دارد.

 همان‌طور که گفتیم این ابزار دارای دقت بالایی است و می‌تواند از 0.01 الی 0.002 را اندازه‌گیری نماید. اغلب ساعت‌های عرضه‌شده به بازار برحسب اینچ و میلی‌متر مدرج شده‌اند که قابلیت اندازه‌گیری با این دو مقیاس را امکان می‌سازد.

این ساعت حساسیت بالایی در اندازه‌گیری تغییر انحنا در سطح کم دارد و به همین علت روش‌های متفاوتی برای کار با آن بیان‌شده است. بیشترین کاربرد این ساعت را می‌توان در الایمنت کوپلینگ ها دانست، زیرا با دقت بالای آن منجر به اندازه‌گیری درست می‌گردد.

 مکانیزم ساعت اندازه گیری

ساعت اندازه گیری دارای مکانیزم چرخ دندانه است ، به واسطه درگیری چرخ دندانه ها حرکت ازمیله لمس کننده ساعت به عقربه منتقل می گردد. عملکرد آن به گونه ای است که در امتداد میله لمس کننده دندانه هایی وجود دارد و با چرخ دندانه ساده درگیر می شود و امتداد چرخ دندانه نیز با عقربه روی صفحه ساعت درگیر است و با حرکت خطی میله لمس کننده چرخ دندانه درگیر با آن به چرخش درامده و عقربه مقدار تغییرات را با توجه به دقت ساعت نشان می دهد و برای آنکه میله لمس کننده همیشه آماده برای عمل کنترل باشد ، فنر حلزونی در داخل محفظه آن تعبیه شده است که می تواند عمل برگشت میله لمس کننده را انجام دهد.

روش های استفاده از ساعت اندازه گیری :

1- برای کنترل دور بودن قطعه کار نسبت به محور هایی که دوران دارند : روش عمل ابتدا پایه ساعت را بر روی سطح ثابت قرار داده و میله لمس کننده را نسبت به سطح مماس میکند و با چرخاندن محور و تغییراتی که عقربه بزرگ ساعت اندازه گیری نشان می دهد . میزان دور بودن آن را کنترل کنید.

2-  برای کنترل مخروط داخل سوراخ : ابتدا نوک میله لمس کننده را با سطح مخروط داخلی مماس کرده و سپس در طول مشخص حرکت داده تا میزان تغییرات ارتفاع مخروط را بدست آورده و از تقسیم اختلاف ارتفاعی که از حرکت عقربه ساعت نسبت به طول مشخص انجام می شود زاویه مخروط بدست می آید.

3-  فاصله یک سطح نسبت به سطح دیگر را می تواند اندازه گیری کند

4- کنترل توازی یک سطح نسبت به سطح دیگر : پایه ساعت را نسبت به سطح مبنا قرار داده و میله لمس کننده آن را به سطح فک ثابت گیره مماس کنید و با حرکت طولی ساعت میزان توازی آن را کنترل کنید.

 روش خواندن ساعت اندازه گیری

جهت حرکت عقربه ساعت در خواندن تغییرات اندازه از روی ساعت موثر است اگر میله لمس کننده در پایین ترین نقطه قرار داشته باشد در این حالت باید عقربه بزرگ ساعت روی عدد صفر باشد در غیر اینصورت صفحه بزرگ ساعت را چرخانده تا صفر زیر عقربه قرار گیرد.

در صورتی که میله لمس کننده به سمت بالا جمع شود جهت عقربه ساعت به سمت راست می باشد. در صورتی که میله لمس کننده در بالاترین نقطه قرار داشته باشد و به سمت پایین حرکت کند جهت عقربه ساعت در جهت چپ دوران می کند و ملاک خواندن تغییرات اندازه نسبت به جهت چپ در نظر گرفته می شود.

1.  عقربه بزرگ روی صفر صفحه بزرگ ساعت و عقربه کوچک نیز روی صفحه کوچک قرار دارد و میله لمس کننده در پایین ترین نقطه می باشد.
2. عقربه بزرگ یک دور دوران می کند و عقربه کوچک روی عدد یک قرار دارد یعنی میله لمس کننده یک میلی متر جابه جا شده است.
3. عقربه کوچک از عدد یک گذشته و عقربه بزرگ روی شاخص 20 قرار دارد میله لمس کننده به اندازه 1/20 میلیمتر جابه جا شده است.

انواع برندهای موجود در بازار:

در بازار انواع برند ساعت اندازه‌گیری وجود دارد که هرکدام گستره متفاوت و دقت اندازه‌گیری مختلفی دارند. اهمیت انتخاب یک ساعت اندیکاتور خوب زمانی بیشتر می‌شود که برند آن روی کیفیت و دقت تأثیرگذار باشد و همچنین بتوان از آن به مدت طولانی استفاده نمود.

• برند میتوتویو (Mitutoyo):

این برند با استناد به گزارش Forbes رتبه اول جهانی درزمینهٔ ابزارآلات اندازه‌گیری در طیف صنعتی دارد. همچنین این شرکت دارای گستره وسیع‌تری از ابزارآلات اندازه‌گیری ابعادی شامل سطح و طول و عمق را نسبت به برندهای همسان می‌باشد.

برند Mitutoyo ژاپنی انواع مختلفی از ساعت اندیکاتور را به بازار عرضه کرده که از آن‌ها به‌عنوان دقیق‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری نام‌برده‌اند.

•  برند گوانگلو (Andicator Digital Guanglu):

یکی از بهترین ساعت‌های اندیکاتور که به بازار عرضه می‌شود از شرکت گوانگلو می‌باشد. این شرکت چینی کیفیتی تضمین‌شده دارد که به بازار عرضه نموده است. گواهی کالیبراسیون ساعت اندیکاتور در این برند نشان از سطح کیفی بالای محصولات آن دارد و باعث شده برند گوانگلو به یکی از بهترین شرکت‌ها در بازار ابزارهای اندازه‌گیری تبدیل نموده است.

• برند آکاد:

این برند نیز محصولاتی باکیفیت جهت اندازه‌گیری به بازار عرضه نموده است که ساعت‌های اندیکاتور یکی از آن محصولات است. قیمت ساعت‌های آکاد مناسب بوده و با ضمانت‌نامه‌ی سلامت کالایی که دارد جزو بهترین‌های ابزار اندازه‌گیری در بازار می‌باشد.

استفاده از ساعت اندیکاتور از طریق Rim and Face:

از کاربردهای ساعت اندیکاتور هم‌راستا سازی می‌باشد. برای این کار لازم است تا روش Rim and Face را انتخاب نمایید. در این روش هنگامی‌که پایه ساعت اندیکاتور را روی جسم قرار می‌دهند، عقربه ساعت اندیکاتور، عقربه به سمت راست و در جهت عقربه‌های ساعت حرکت می‌کند. اگر پایه ساعت اندازه‌گیری مماس با جسم موردنظر نباشد و فاصله‌ای بین جسم و ساعت وجود داشته باشد، عقربه همان فاصله را مشخص می‌کند.

همچنین حرکت پایه ساعت به سمت داخل، مقدار فاصله را در جهت مثبت نشان خواهد داد و اگر پایه به سمت بیرونی حرکت کند، عقربه اعداد منفی را به نمایش خواهد گذاشت.

راستا سازی از روش Rim and Face برای مواردی استفاده می‌شود که تنها بتوان یک شفت را چرخاند و شفت دیگر قابلیت حرکت و چرخش را نداشته باشد. اندازه‌گیری با این روش از دو روش هم‌زمان و یا جدا صورت می‌گیرد.

استفاده از ساعت اندیکاتور درروش:Reverse-Indicator

در این روش نیز از ساعت اندیکاتور استفاده می‌شود اما تفاوتی که دارد باید اندازه‌گیری‌ها به‌صورت هم‌زمان صورت بگیرد. این روش برای مواردی کاربرد دارد که هر دو شفت قابلیت چرخاندن داشته باشند.

هم‌راستا سازی یا هم‌محوری از موارد مهم کاربرد ساعت‌های اندیکاتور است که در صنایع مختلف از آن‌ها استفاده می‌شود.

 ساعت شیطونکی
شباهت ساعت شیطونکی با ساعت اندیکاتور بسیار زیاد است و تنها تفاوت جزئی در این ساعت وجود دارد. بخش اندازه گیری ساعت شیطانکی که در عوام به نام شیطونکی شهرت دارد، شامل یک حرکت چرخشی و دورانی است.

مکانیسم اندازه گیری این ساعت به گونه ایست که تنها برای اندازه گیری های بسیار دقیق مورد استفاده قرار می گیرد. دامنه ی اندازه گیری ساعت شیطونکی بین 0.2 میلی متر تا 1 میلی متر بوده و در دقت های مختلف اندازه گیری به بازار عرضه می شود. پایین ترین دقت این ساعت 0.01 بوده و تا دقت 0.002 تولید می شود.

ساعت شیطونکی در دو نوع عقربه ای و ساعت اندازه گیری دیجیتال تولید می گردد که معمولا نوع دیجیتال آن دقت عمل بیشتری دارد. البته این پیش شرط وجود دارد که ساعت های شیطونکی که با برند های مختلف در بازار عرضه می گردند می بایست از قبل کالیبره شده باشند تا دقت اندازه گیری بالا رود.

خط کش سینوسی

خط کش سینوسی:


از این خط کش برای اندازه گیری و کنترل زوایا استفاده می شود. از آن جا که روش محاسبه
زاویه در این وسیله با استفاده از سینوس زاویه است، به نام خط کش سینوسی نامیده می شود.
اجزاء تشکیل دهنده خط کشسینوسی: 
-1 بدنه
-2 پایه ها
٣- تکیه گاه
-4 پین

روش استفاده از خط کش سینوسی:


-1 خط کش سینوسی را روی صفحه صافی قرار دهید.
-2 قطعه کار را روی خط کش سینوسی قرار دهید. برای ثابت کردن قطعه کار می توان آن را به
تکیه گاه پیشبینی شده در خط کش سینوسی تکیه داد.
٣- زیر یکی از پایه های خط کش سینوسی آن قدر بلوک سنجه قرار دهید تا تقریبا سطح قطعه
کار با افق موازی شود.
-4 برای کنترل توازی سطح قطعه کار با سطح افق از ساعت اندازه گیری و یا تراز استفاده کنید.
-5 مقدار بلوک سنجه ها را آن قدر تغییر دهید تا سطح قطعه کار با افق موازی گردد.
٦- با داشتن اندازه بلوک سنجه و فاصله مرکز تا مرکز پایه های خط کش سینوسی مقدار زاویه را
محاسبه کنید