سوهان کاری

سوهان قطعه ای است از جنس فولاد ابزار سازی پر کربن و یا فولاد آلیاژی کرم دار ، که پس از ایجاد دندانه هایی روی آن قسمت بدنه آن را آب داده و سخت می کنند.

آج سوهان را معمولا با دو روش فرز کاری و یا ضرب زدن به وسیله ابزار قلم مانندی روی سطح سوهان ایجاد میکنند.

باید توجه داشت که در روش فرز کاری زاویه براده مثبت و در سوهان های ضربی منفی می باشد، به همین دلیل از سوهان های فرز شده برای براده های با حجم بیشتر و جنس نرم تر و از سوهان های ضربی برای براده برداری ظریف از روی فلزات سخت تر استفاده می شود.

انواع آج سوهان

1-   سوهان های یک آجه

برای براده برداری های مواد نرم ( آلومینیم ، روی ، قلع ، مس ، سرب ، مواد مصنوعی و ... ) استفاده می شود.

2-   سوهان های دو آجه

در براده برداری از کار های سخت برای کوچکتر شدن طول براده و افزایش فشار براده برداری ، آنها را در امتداد مختلف آج می زنند که یکی از آنها آج زیرین و دیگری آج روئی نامیده می شوند.زاویه آج زیرین معمولا 54 درجه و آج روئی را 71 درجه نسبت به محور سوهان در نظر میگیرند.

اندازه آج سوهان ها

تعداد آج موجود در یک سانتی متر از طول سوهان معرف ظرافت سوهان ها بوده و آنها را بر حسب ظریف یا خشن بودن استاندارد کرده اند.ظریف یا خشن بودن سوهان علاوه بر تعداد آج موجود در یک سانتی متر به اندازه اسمی نیز بستگی دارد. اندازه اسمی برابر است با اندازه سر سوهان تا شروع دنباله آن.

                                                               شماره بندی سوهان ها

خیلی خشن	خشن	متوسط	ظریف	خیلی ظریف
0	1	2	3	4

اره کاری

زاویه گوه در تیغه اره های دستی که برای بریدن فلزات از آنها استفاده می شود برابر 50 درجه انتخاب می گردد. زاویه براده  در این نوع تیغ اره ها به جنس کار بستگی دارد و مقدار آن را برای بریدن فلزات نرمی که دارای براده طویل می باشند به اندازه 10 درجه انتخاب کرده و فاصله تقسیم آنها را نیز زیاد در نظر می گیرند. زاویه براده را برای تیغه اره هایی که از آنها جهت بریدن فلزات سخت استفاده می شود به اندازه صفر درجه انتخاب میکنند.

دندانه اره ها را به سه شکل فرم می دهند موجی ، چپ و راست ، جازده

ریزی ودرشتی دندانه های تیغ اره ها بر حسب تعداد دندانه های موجود در طول یک اینج سنجیده می شوند.

1-   برای بریدن قطعات مسی ، آلومینیمی و مواد مصنوعی از تیغ اره های دندانه درشت که 14 تا 16 دندانه در هر اینچ دارند استفاده می شود.

2-  در اره کاری قطعات فولادی تا استحکام 600 مانند فولاد ریخته گری و برنج و مفرغ از تیغه اره های دندانه متوسط که 18 تا 22 دندانه در هر اینچ دارند استفاده می شود.

3-  قطعاتی راکه جنس آنها از فولاد با استحکام بیش از 600 بوده و همچنین چدن ها را با تیغ اره های دنده ریز که دارای 28 تا 32 دندانه در هر اینچ می باشد می برند.

نکاتی که در اره کاری دستی بایستی رعایت کرد :

1-   در موقع شروع اره کاری سعی کنید از تمام طول تیغه اره استفاده کنید.

2-   در موقع شروع اره کاری تیغه اره حدود 10 درجه مایل نسبت به سطح کار قرار داده شود.

3-   سرعت برش مناسب برای اره کاری فولاد های معمولی 60 بار در دقیقه بوده که بایستی در اره کاری فلزات سخت تر کمتر در نظر گرفته شود.

4-   برای خنک کردن تیغه اره ها نبایستی از روغن استفاده کرد، زیرا علاوه بر لیز خوردن تیغه اره  روی سطح کار باعث جذب براده های کوچک شده و ادامه براده برداری را با مشکل روبه رو خواهد کرد.

5-   لوله های خیلی نازک را بهتر است با لوله بر برید.

انواع قلم و کاربرد آنها

انواع قلم ها:

بر حسب مورد استفاده قلم های دستی را به فرم های مختلف که در جدول زیر آمده می سازند.

نکات ایمنی و پیشگیری از سوانح در قلم کاری:

1-   در موقع تیز کردن قلم از عینک استفاده شود. فاصله تکیه گاه با سنگ حتی الامکان کم ( 2 میلیمتر) باشد.

2-   در کارگاه هایی که در آنها ایجاد جرقه باعث انفجار می شود از قلم هائی که در اثر ضربه تولید جرقه نمی کنند استفاده نمایید. این نوع قلم ها را معمولا از آلیاژ برنز- برلیم می سازند.

3-   هنگام براده برداری به وسیله قلم از روی سطوح کار بایستی قسمت انتهایی را در جهت مخالف و با کمک ضربات سبک چکش براده برداری کرد ، در غیر این صورت قسمت انتهایی به صورت شیب دار شکسته شده و سطح کار خراب می شود و لبه کار به اطراف پرت خواهد شد.

زوایا دز ابزارهای برشی

زایه برش :

مجموع زوایای آزاد و گوه را زاویه برش نامیده. این زاویه در اکثر وسایل براده برداری کوچکتر از 90 درجه بوده ولی در شابر زدن و لیسه کاری همیشه بزرگتر از 90 درجه می باشد.

جمع زاویه آزاد و گوه و براده در همه ابزارهای برشی همیشه مقدارثابت وبرابر 90 درجه می باشد.

برای قلم کاری روی قطعات سخت از قلم هایی که جنس آنها از فولاد آلیاژی کرم و انادیوم می باشند استفاده می کنند. زاویه گوه قلم ها را برحسب مورد استفاده و جنس کار در جدول زیر آمده است.

مقدار زاویه گوه در قلمکاری برحسب درجه
قطعات سخت مانند چدن ،فولاد ابزار سازی	60 تا 70	قلم آهنگری سرد بر	60 تا 70
قطعات با سختی متوسط مانند برنج ،فولاد ساختمانی، برنز	50 تا 60	قلم تخت ، قلم ناخنی، قلم شیار	40 تا 60
قطعات نرم مانند روی،سرب،آلومینیم	30 تا 40	قلم آهنگری گرم بر	30 تا 50

روشهای مختلف فرم دادن قطعات

روشهای مختلف فرم دادن  قطعات:

1-با براده  برداری

2-بدون براده برداری

                                   روش های مختلف فرم دادن قطعات

با براده برداری	بدون براده برداری
اره کردن	ریخته گری کردن
سوراخ کردن	قلتک کردن
تراشکاری	کشیدن
صفحه تراشی کردن	آهنگری
فرز کاری	قیچی کردن