ساعت اندیکاتور

معرفی کار با ساعت اندیکاتور (ساعت اندازه گیری)

اندازه‌گیری دقیق با استفاده از ابزارهای مختلف در صنایع دارای اهمیت بسیاری است و به همین علت ساعت‌های اندیکاتور با کاربردهای مختلف به بازار عرضه‌شده است.

ویژگی‌های این نوع ساعت‌ها و همچنین کاربرد آن‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در نحوه‌ی کار با آن‌ها داشته باشد. ساعت‌های اندیکاتور که به ساعت اندازه‌گیری معروف هستند در انواع مختلفی دسته‌بندی‌شده‌اند با ما همراه باشید تا در ادامه به ویژگی‌های این ساعت‌ها بپردازیم.

ابزاری دقیق و آزمایشگاهی که بوسیله آن سطوح مختلف و قطعات به صورت فیزیکی سنجیده می شود و هر گونه غیر همسطحی ، لبه کردن ، چاله شدن لب پریدگی و ناهمواری بوسیله این ابزار قابل شناسایی است و اختلاف آن هم قابل خواندن می باشد

ساعت اندازه گیری در دو مدل دیجیتال و عقربه ساخته می شود که قرائت در نمونه دیجیتال ساده تر بوده و دقت بالاتر نسبت به نمونه عقربه ای دارد .

ساعت اندازه گیری معمولا با یک پایه زمینی به صورت مگنتی یا غیر مگنتی استفاده می شود همچنین برای هم محور کردن قطعات ثابت و گردان نیز از این ابزار استفاده می شود. به غیر از نمونه استاندارد ساعت اندازه گیری ، ساعت اندازه گیری ضخامت سنج ، ساعت عمق سنج ، ساعت داخل سنج و ساعت های اندازه گیری شیطانکی و بازو دار نیز برای فرم های خاصی از قطعات کاربرد دارند. ساعت اندازه گیری نسبت به سایر ابزار های اندازه گیری آسیب پذیر تر بوده و همواره باید در مورد برخورد های فیزیکی با آنها مراقب بود و فقط در زمان نیاز آن را از پایه یا جعبه جدا کرد. کالیبراسون و درستی عملکرد ساعت اندازه گیری بسیار حائز اهمیت است و باید در بازه های منظم زمانی اینکار انجام گردد. 

 از بهترین مارک های ساعت اندیکاتور می توان میتوتویو ژاپن ، آکاد و اینسایز را نام برد .

دقت اندازه‌گیری به بزرگنمایی آن‌ها بستگی دارد؛ هر چه بزرگنمایی بیشتر باشد، به همان اندازه دقت اندازه‌گیری بیشتر، اما میدان اندازه‌گیری کمتر خواهد بود.

ویژگی ساعت‌های اندازه‌گیری

• اندازه‌های کوچک را در مقیاس بزرگ نشان می‌دهند.
• در مقابل تغییر اندازه حساس هستند.
• نیروی دست شخص اندازه‌گیر در مقدار اندازه اثر نمی‌گذارد.
• حرارت دست به سیستم منتقل نمی‌شود.
• خطای چشمی کمتر است.
• کار کردن با آن‌ها ساده‌تر است.
• معایب ساعت‌های اندازه‌گیری
• در مقابل ضربه خیلی حساس هستند.
• دامنه اندازه‌گیری آن‌ها محدود است.
• قیمت آن‌ها گران است.

 ساعت اندیکاتور ابزاری مهم برای اندازه‌گیری خلاصی طول هر قطعه است. همچنین تاب و انحنای موجود در قطعات مختلف را می‌تواند اندازه‌گیری کند، این ساعت دقت بالایی در اندازه‌گیری قطعات بیضی و انحنای آن‌ها دارد. این محصول در دو نوع آنالوگ (عقربه‌ای) و دیجیتال به بازار عرضه می‌شود.

ساعت اندیکاتور برای اندازه گیری و کنترل قطعات صنعتی که با این ابزار می توان اندازه های ابعادی قطعات را در طول و قطر تعیین کرد . ولی با توجه به محدودیتی که در دامنه اندازه گیری این ابزار وجود دارد بیشتر برای عمل کنترل قطعات از جمله تختی ، گردی ، توازی ، تعامد ، زاویه دار بودن قطعه کار کاربرد دارد.

 همان‌طور که گفتیم این ابزار دارای دقت بالایی است و می‌تواند از 0.01 الی 0.002 را اندازه‌گیری نماید. اغلب ساعت‌های عرضه‌شده به بازار برحسب اینچ و میلی‌متر مدرج شده‌اند که قابلیت اندازه‌گیری با این دو مقیاس را امکان می‌سازد.

این ساعت حساسیت بالایی در اندازه‌گیری تغییر انحنا در سطح کم دارد و به همین علت روش‌های متفاوتی برای کار با آن بیان‌شده است. بیشترین کاربرد این ساعت را می‌توان در الایمنت کوپلینگ ها دانست، زیرا با دقت بالای آن منجر به اندازه‌گیری درست می‌گردد.

 مکانیزم ساعت اندازه گیری

ساعت اندازه گیری دارای مکانیزم چرخ دندانه است ، به واسطه درگیری چرخ دندانه ها حرکت ازمیله لمس کننده ساعت به عقربه منتقل می گردد. عملکرد آن به گونه ای است که در امتداد میله لمس کننده دندانه هایی وجود دارد و با چرخ دندانه ساده درگیر می شود و امتداد چرخ دندانه نیز با عقربه روی صفحه ساعت درگیر است و با حرکت خطی میله لمس کننده چرخ دندانه درگیر با آن به چرخش درامده و عقربه مقدار تغییرات را با توجه به دقت ساعت نشان می دهد و برای آنکه میله لمس کننده همیشه آماده برای عمل کنترل باشد ، فنر حلزونی در داخل محفظه آن تعبیه شده است که می تواند عمل برگشت میله لمس کننده را انجام دهد.

روش های استفاده از ساعت اندازه گیری :

1- برای کنترل دور بودن قطعه کار نسبت به محور هایی که دوران دارند : روش عمل ابتدا پایه ساعت را بر روی سطح ثابت قرار داده و میله لمس کننده را نسبت به سطح مماس میکند و با چرخاندن محور و تغییراتی که عقربه بزرگ ساعت اندازه گیری نشان می دهد . میزان دور بودن آن را کنترل کنید.

2-  برای کنترل مخروط داخل سوراخ : ابتدا نوک میله لمس کننده را با سطح مخروط داخلی مماس کرده و سپس در طول مشخص حرکت داده تا میزان تغییرات ارتفاع مخروط را بدست آورده و از تقسیم اختلاف ارتفاعی که از حرکت عقربه ساعت نسبت به طول مشخص انجام می شود زاویه مخروط بدست می آید.

3-  فاصله یک سطح نسبت به سطح دیگر را می تواند اندازه گیری کند

4- کنترل توازی یک سطح نسبت به سطح دیگر : پایه ساعت را نسبت به سطح مبنا قرار داده و میله لمس کننده آن را به سطح فک ثابت گیره مماس کنید و با حرکت طولی ساعت میزان توازی آن را کنترل کنید.

 روش خواندن ساعت اندازه گیری

جهت حرکت عقربه ساعت در خواندن تغییرات اندازه از روی ساعت موثر است اگر میله لمس کننده در پایین ترین نقطه قرار داشته باشد در این حالت باید عقربه بزرگ ساعت روی عدد صفر باشد در غیر اینصورت صفحه بزرگ ساعت را چرخانده تا صفر زیر عقربه قرار گیرد.

در صورتی که میله لمس کننده به سمت بالا جمع شود جهت عقربه ساعت به سمت راست می باشد. در صورتی که میله لمس کننده در بالاترین نقطه قرار داشته باشد و به سمت پایین حرکت کند جهت عقربه ساعت در جهت چپ دوران می کند و ملاک خواندن تغییرات اندازه نسبت به جهت چپ در نظر گرفته می شود.

1.  عقربه بزرگ روی صفر صفحه بزرگ ساعت و عقربه کوچک نیز روی صفحه کوچک قرار دارد و میله لمس کننده در پایین ترین نقطه می باشد.
2. عقربه بزرگ یک دور دوران می کند و عقربه کوچک روی عدد یک قرار دارد یعنی میله لمس کننده یک میلی متر جابه جا شده است.
3. عقربه کوچک از عدد یک گذشته و عقربه بزرگ روی شاخص 20 قرار دارد میله لمس کننده به اندازه 1/20 میلیمتر جابه جا شده است.

انواع برندهای موجود در بازار:

در بازار انواع برند ساعت اندازه‌گیری وجود دارد که هرکدام گستره متفاوت و دقت اندازه‌گیری مختلفی دارند. اهمیت انتخاب یک ساعت اندیکاتور خوب زمانی بیشتر می‌شود که برند آن روی کیفیت و دقت تأثیرگذار باشد و همچنین بتوان از آن به مدت طولانی استفاده نمود.

• برند میتوتویو (Mitutoyo):

این برند با استناد به گزارش Forbes رتبه اول جهانی درزمینهٔ ابزارآلات اندازه‌گیری در طیف صنعتی دارد. همچنین این شرکت دارای گستره وسیع‌تری از ابزارآلات اندازه‌گیری ابعادی شامل سطح و طول و عمق را نسبت به برندهای همسان می‌باشد.

برند Mitutoyo ژاپنی انواع مختلفی از ساعت اندیکاتور را به بازار عرضه کرده که از آن‌ها به‌عنوان دقیق‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری نام‌برده‌اند.

•  برند گوانگلو (Andicator Digital Guanglu):

یکی از بهترین ساعت‌های اندیکاتور که به بازار عرضه می‌شود از شرکت گوانگلو می‌باشد. این شرکت چینی کیفیتی تضمین‌شده دارد که به بازار عرضه نموده است. گواهی کالیبراسیون ساعت اندیکاتور در این برند نشان از سطح کیفی بالای محصولات آن دارد و باعث شده برند گوانگلو به یکی از بهترین شرکت‌ها در بازار ابزارهای اندازه‌گیری تبدیل نموده است.

• برند آکاد:

این برند نیز محصولاتی باکیفیت جهت اندازه‌گیری به بازار عرضه نموده است که ساعت‌های اندیکاتور یکی از آن محصولات است. قیمت ساعت‌های آکاد مناسب بوده و با ضمانت‌نامه‌ی سلامت کالایی که دارد جزو بهترین‌های ابزار اندازه‌گیری در بازار می‌باشد.

استفاده از ساعت اندیکاتور از طریق Rim and Face:

از کاربردهای ساعت اندیکاتور هم‌راستا سازی می‌باشد. برای این کار لازم است تا روش Rim and Face را انتخاب نمایید. در این روش هنگامی‌که پایه ساعت اندیکاتور را روی جسم قرار می‌دهند، عقربه ساعت اندیکاتور، عقربه به سمت راست و در جهت عقربه‌های ساعت حرکت می‌کند. اگر پایه ساعت اندازه‌گیری مماس با جسم موردنظر نباشد و فاصله‌ای بین جسم و ساعت وجود داشته باشد، عقربه همان فاصله را مشخص می‌کند.

همچنین حرکت پایه ساعت به سمت داخل، مقدار فاصله را در جهت مثبت نشان خواهد داد و اگر پایه به سمت بیرونی حرکت کند، عقربه اعداد منفی را به نمایش خواهد گذاشت.

راستا سازی از روش Rim and Face برای مواردی استفاده می‌شود که تنها بتوان یک شفت را چرخاند و شفت دیگر قابلیت حرکت و چرخش را نداشته باشد. اندازه‌گیری با این روش از دو روش هم‌زمان و یا جدا صورت می‌گیرد.

استفاده از ساعت اندیکاتور درروش:Reverse-Indicator

در این روش نیز از ساعت اندیکاتور استفاده می‌شود اما تفاوتی که دارد باید اندازه‌گیری‌ها به‌صورت هم‌زمان صورت بگیرد. این روش برای مواردی کاربرد دارد که هر دو شفت قابلیت چرخاندن داشته باشند.

هم‌راستا سازی یا هم‌محوری از موارد مهم کاربرد ساعت‌های اندیکاتور است که در صنایع مختلف از آن‌ها استفاده می‌شود.

 ساعت شیطونکی
شباهت ساعت شیطونکی با ساعت اندیکاتور بسیار زیاد است و تنها تفاوت جزئی در این ساعت وجود دارد. بخش اندازه گیری ساعت شیطانکی که در عوام به نام شیطونکی شهرت دارد، شامل یک حرکت چرخشی و دورانی است.

مکانیسم اندازه گیری این ساعت به گونه ایست که تنها برای اندازه گیری های بسیار دقیق مورد استفاده قرار می گیرد. دامنه ی اندازه گیری ساعت شیطونکی بین 0.2 میلی متر تا 1 میلی متر بوده و در دقت های مختلف اندازه گیری به بازار عرضه می شود. پایین ترین دقت این ساعت 0.01 بوده و تا دقت 0.002 تولید می شود.

ساعت شیطونکی در دو نوع عقربه ای و ساعت اندازه گیری دیجیتال تولید می گردد که معمولا نوع دیجیتال آن دقت عمل بیشتری دارد. البته این پیش شرط وجود دارد که ساعت های شیطونکی که با برند های مختلف در بازار عرضه می گردند می بایست از قبل کالیبره شده باشند تا دقت اندازه گیری بالا رود.