کارگاه تراش قوچان
ابوالفضل اسلامیکارگاه تراش قوچان
ابوالفضل اسلامیمشخصات دستگاه تراش2
تعیین دور ماشین توسط دیاگرام
برای اینکه در وقت صرفه جوئی شده و از محاسبه جلوگیری گردد. در اکثر کارخانجات عدد دور ماشین را از روی دیاگرام تعیین می‌کنند معمولاً تابلوهایی روی بیشتر ماشینهای تراش نصب شده‌است که به سادگی تعداد دور ماشین را برای قطرهای مختلف کار نشان می‌دهد.
انواع ماشینهای تراش و ساختمان آن‌ها
- ماشین تراش کوچک مرغک دار
- ماشین تراش ابزارسازی
- ماشین تراش معمولی نرم شده
- ماشین تراش پیشانی تراش
- ماشین تراش عمودی
ماشین تراش کوچک مرغک دار
این نوع ماشین تراش برای آموزش و تراش کارهای کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد و چون اغلب کارها را بین دو مرغک می‌تراشند به همین جهت آن را ماشین تراش مرغک دار می‌گویند. به‌علاوه چون از این ماشین برای آموزش و کارهای کوچک استفاده می‌شود اغلب دستگاه انتقال حرکت آن‌ها به صورت چرخ تسمه‌ای ساخته می‌شوند. از نظر اندازه، به دو شکل تقسیم می‌شوند؛ ماشین تراش کوچک رومیزی و ماشین تراش کوچک پایه دار.
ماشینهای تراش ابزارسازی
اختلاف این نوع ماشین‌ها با سایرین در این است که ماشینهای ابزارسازی دارای دقت بیشتری نسبت به سایر ماشین‌ها داشته و نیز بعضی از آن‌ها با دستگاه‌های مخصوص جهت تراشیدن کارهای دقیقتر مجهز می‌باشند. وظیفه اصلی این ماشین‌ها تهیه ابزار و شابلن برای کارخانجات تولیدی و ماشینهای تراش تولیدی است؛ و چون از آن‌ها برای کارهای کوچک و بزرگ استفاده می‌شود معمولاً آن‌ها را به دو صورت رومیزی و پایه دار در دسترس قرار می‌دهند. از نوع رومیزی آن برای تراش قطعات کوچک و کوتاه که دارای قطر کم هستند استفاده می‌شود. ماشین تراش پایه دار به صورت یک ماشین تراش دقیق و نسبتاً بزرگ که دارای سرعت‌های مختلف است ساخته شده‌اند به‌علاوه با دستگاه ترمز دقیق برای قطع و کنترل کردن سرعت مجهز می‌باشد. این ماشین به وسائل دیگری جهت تهیهٔ سایر ابزارها مجهز است.
ماشینهای تراش معمولی نرم شده
از این ماشین‌ها اغلب در کارهای تولیدی استفاده می‌گردد زیرا که قدرت تولیدی آن‌ها زیاد بوده و نیز قدری سنگین تر ساخته می‌شوند. از طرفی چون برای انجام کارهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند بدینجهت دارای مراحل سرعت بیشتر و نیز با بیشتر می‌باشد که برای انجام کارهای بزرگ بسیار مناسب است، و از نظر استحکام بر سایر ماشین‌ها نیز برتری داشته و می‌توان برای تولیدهای کم مورد استفاده قرار داد.
ماشینهای تراش با قطر کارگیر و طول زیاد
این نوع ماشین‌ها برای تراش کارهایی که قطر آن‌ها بزرگ و نیز دارای طول زیاد هستند مورد استفاده قرار می‌گیرند زیرا که میز آن‌ها بزرگ و ارتفاع محور اصلی ماشین تا روی ریل نسبتاً زیاد است. در بعضی از ماشینهای تراش که دارای طول زیاد می‌باشند برای اینکه بتوان از حداکثر قطر کارگیر استفاده شود، نزدیک محور اصلی در قسمت ریل یک قطعه جاگذاری شده‌است هنگامیکه لازم باشد می‌توان قطعه را از روی ریل جدا کرده و سپس قطعات با قطر زیاد را تراشید و نیز برای تراش کارهای مخصوص مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً این نوع ماشین‌ها را با دورهای بسیار زیاد طراحی نمی‌کنند و از طرفی استحکام و قدرت برش آن‌ها بسیار زیاد است، بدینجهت می‌توان با آن‌ها حجم براده بیشتری را در یک زمان معین برداشت.
ماشین تراش پیشانی تراش
کارهائیکه قطر آن‌ها زیاد و طول نسبتاً کمی دارند به وسیلهٔ این ماشین‌ها تراشیده می‌شوند. موارد استفاده دیگر آن‌ها در کارخانجات لکومتیوسازی مخصوص ساختن چرخهای لکومتیو و نیز برای ساختن چرخ طیار (چرخ لنگر) بکار می‌برند.
ماشین تراش عمودی
- همانطوری‌که از اسمش پیداست این ماشین به صورت عمودی قرار می‌گیرد، دستگاه قلم گیر به صورت منشور چند ضلعی که می‌تواند عمودی در طول حرکت خطی داشته باشد. دستگاه سه نظام آن بسیار بزرگ است و به‌طور عمودی قرار گرفته و دارای حرکت دورانی است، که برای گرفتن کارهای سنگین می‌باشد. در سوراخکاری هم از آن استفاده می‌کنند؛ و چون نسبتاً سنگین است معمولاً دارای سرعت‌های زیاد نیست.
اجزاء اصلی ماشین تراش و وظیفه هریک
- ریل (میز) ماشین
- دستگاه یاتاقان محور اصلی (دستگاه جعبه دنده سرعت محور اصلی)
- دستگاه مرغک
- دستگاه حامل سو پرت
- جعبه دنده بار
- الکتروموتور
ریل (میز) ماشین
- ریل ماشین تراش یکی از قسمت‌های اساسی ماشین تراش را تشکیل می‌دهد که به‌طور دقیق طراحی و ساخته می‌شوند؛ و نیز بایستی دارای ساختمانی کاملاً محکم باشد این قسمت روی پایه‌هایی که از چدن ساخته شده‌اند مستقر می‌باشند. دستگاه‌های دیگر از قبیل دستگاه حامل سو پرت و مرغک روی آن قرار می‌گیرند میز ماشین دارای راهنماهائی به شکل مثلثی یا ذوزنقه‌است که با دقت ماشینکاری شده‌اند دستگاه‌های دیگری که روی این راهنماها قرار می‌گیرند نسبت به محور ماشین یا قطعات کار بسته شده بر روی محور اصلی در یک راستا هستند
دستگاه یاتاقان محور اصلی (پیش دستگاه با جعبه دنده سرعت)
- این قسمت در صورتی‌که ساختمان جعبه دنده‌ای داشته باشد، شامل یک سری چرخ دنده با تعداد دنده‌های مختلف است به کمک چرخ دنده‌ها که با محور اصلی یاتاقان بندی شده‌اند قطعه کار گردش داده می‌شود. در بعضی از ماشین‌ها محور اصلی روی جعبه دنده سرعت به وسیلهٔ بلبرینگ کارگذارده شده‌است. در ماشینهای تراش کوچک دستگاه انتقال حرکت آن‌ها به صورت چرخ تسمه‌ای است که از دو فلکه سه یا چهار پله‌ای تشکیل می‌گردد که به صورت عکس روی دو محور موازی قرار می‌گیرند و در این صورت با داشتن قطرهای متفاوت، محور اصلی ماشین دارای دورهای مختلفی خواهد بود
دستگاه مرغک
دستگاه مرغک که جنس آن از چدن می‌باشد، می‌توان بر روی میز حرکت کرده و در هر نقطه که لازم باشد آن را ثابت کرده و سپس عملیات تراشکاری را انجام داد. این دستگاه دارای محوری توخالی است که داخل آن به شکل مخروطی تراشیده شده‌است سطح آن کاملاً دقیق تراشیده شده و به صورت اینچی یا میلی‌متری در جهت طولی مدرج شده که به وسیلهٔ پیچی می‌توان دستگاه مرغک را از محل اصلی خود منحرف کرد. به‌علاوه به وسیله پیچ و مهره و بست می‌توان دستگاه مرغک را در روی میز ماشین در هر محل که لازم باشد ثابت کرد. ضمناً هنگام برقوکاری یا سوراخکاری به وسیلهٔ ماشین تراش می‌توان پرهائیکه دارای دنباله مخروطی هستند مستقیماً در داخل محور دستگاه مرغک قرار داده و عمل برقوکاری انجام می‌شود. از طرفی برای سوراخکاری از مته‌های دنباله مخروطی یا سه نظام مته که دارای دنباله مخروطی است استفاده کرد. برای تراشکاری بین دو مرغک باید مرغک ثابت یا مرغک بلبرینگی (متحرک) را در داخل محور قرار داده و تراشکاری را انجام داد
دستگاه حامل سو پرت
- دستگاه حامل سوپرت در شکل نمایشی با رنگ زرد مشخص شده‌است که سوپرت عرضی و قلم گیر و رنده تراش در روی آن بسته می‌شود. این دستگاه به صورت طولی بین مرغک و محور اصلی حرکتی خطی دارد.
این دستگاه از دو قسمت عمده تشکیل می‌شود. زین که فرمی صلیبی دارد. بر روی آن کشوهایی قرار گرفته‌است که به خوبی سنگ زده شده‌اند و دقیقاً روی راهنماهای میز قرار می‌گیرند دوم قوطی حرکت بار که در جلو زین قرار گرفته‌است و دارای چرخ دنده‌های مختلف است این دستگاه به کمک چرخ دنده‌ها دارای حرکتی طولی و عرضی می‌باشد به وسیلهٔ دسته مخصوصی می‌توان دستگاه حامل سو پرت را به صورت طولی حرکت خطی داد. به‌علاوه سوپرت عرضی که روی دستگاه حامل سوپرت قرار گرفته می‌توان به طریق عرضی حرکت کند یعنی به سمت تراشکار نزدیک یا از او دور شود. به کمک چرخاندن دسته؛ سو پرت عرضی را می‌توان در عرض حرکت عرضی داد.
جعبه دنده بار (گیربکس)
- این قسمت تأمین مقدار پیشروی رنده در حالت پیچ بری (پیچ تراشی) یا روتراشی و نیز پیشانی تراشی استفاده می‌گردد. باین صورت که میله پیچ تراشی یا میله بار حرکت دورانی خود را از این جعبه دنده تغذیه می‌کند. با حرکت دورانی میله‌های پیچ بری و میله بار رنده تراشکاری در طول یا در عرض ماشین پیشروی کرده و قطعه کار تراشیده می‌شود، روی جعبه دنده جدولی قرار دارد که در زیر جدول شیارهایی موجود است که با قرار دادن بین دسته تعویض با در محل مناسب خود بدست می‌آید.
انواع ماشین تراش
- ماشین تراش معمولی
- ماشین تراش با کنترل کامپیوتری CNC
