فلز کاری مقدماتی
کارگاه و شرایط محیط کار
محلی که در آن افرادی با استفاده از ابزار و ماشین آلات کار کرده و قطعه ای را تولید و یا تعمیر می کنند.
مقررات ایمنی و پیشگیری از سوانح کار:
1- اگر با طرز کار ماشینی آشنا نیستید هرگز به آن دست نزنید.
2- در موقع تعمیر ماشین ها ، برای اطمینان بیشتر ، فیوز های آن را باز کرده و در جای مناسبی قرار دهید.
3- کنترل ابزار قبل از شروع به کار از اتفاق سوانح جلوگیری می کند به طور کلی می توان گفت که به کار بردن ابزار هایی قابل اطمینان هستند که سالم و بی عیب باشند.
4- در مواردی که احتمال سانحه وجود دارد ، حتما از وسایل ایمنی مانند کلاه عینک کفش و دستکش محافظ استفاده گردد.
5- همیشه قبل از شروع به کار حلقه و انگشتر را از دست خارج کنید زیرا باعث قلاب کردن ناگهانی می شود.
6- از لباس کار گشاد استفاده نکنید و سر آستین های بلند را فقط از داخل تا بزنید.
عواقب سانحه
برای شخص سانحه دیده |
برای محل کار و اجتماع |
ناراحتی برای فامیل |
افزایش میزان حق بیمه |
خسارت مالی |
خسارت به مواد و وسایل |
تحمل دوره از کار افتادگی |
نقصان نیروی کار |
نقص عضو دائمی |
کاهش تولید |
سانحه منجر به مرگ |
نقصان سلامت اجتماعی و ثروت ملی |
پیچ تراشی با دستگاه تراش و مراحل آن : پیچ و مهره نام هایی آشنا برای ما هستند. هرگاه روی یک میله شیارهایی با فرم و زاویه های مشخص به صورت مارپیچ و حول محور آن انجام شود پیچ تراشی نامیده می شود و مهره نیز هنگامی ایجاد می شود که این شیارها در داخل سوراخ میله ایجاد شود.
در این مقاله آموزشی به اصول مربوط به پیچ تراشی پرداخته شده است و
انتظار می رود پس از مطالعه این مقاله به توانایی های زیر دست یابید
♦ پیچ و مهره را بشناسید و مشخصات آنها را بیان کنید
♦ انواع شکل دندانه های پیچ را بشناسید
♦ تفاوت بین پیچ راستگرد و چپگرد را شرح دهید
♦ ویژگی های پیچ دنده مثلثی میلی متری و ویت ورث را شرح دهید
♦ یک رنده پیچ تراشی برای پیچ دنده مثلثی با زوایای مناسب انتخاب نمایید
♦ وظیفه هر یک از زاویه های ایجاد شده بر روی دنده را بیان کنید
♦ گام ها مشخص بر روی جعبه دنده پیشروی را تنظیم نمایید
♦ پیچ دنده مثلثی با گام ها و قطرهای مختلف را تراشکاری نمایید
سر فصل های آموزشی این مقاله بدین شرح می باشد
عملیات شیارتراشی و برش در تراشکاری نیز اهمیت به سزایی دارد. به تراشیدن شیار در محیط قطعه کار شیارتراشی می گویند. این عمل ممکن است در پیشانی قطعه کار نیز انجام گیرد. شیارها به منظور قرار گرفتن واشرهای آب بندی، خارهای فنری و یا به عنوان فضای خالی در انتهای پیچ ها به وجود می آیند. در این مطلب با ابزار شیارتراشی و نحوه انجام شیارتراشی آشنا خواهید شد.
ابزار شیارتراشی نیز مانند دیگر ابزارها می تواند از جنس های مختلفی که قبلاً معرفی شده است، ساخته شود. ابزار شیارتراشی که از جنس فولاد تندبر (HSS) ساخته می شوند به شکل شمش هایی با سطح مقطع مستطیل یا ذوزنقه هستند.
زوایای مورد نیاز ابزار شیار روی ابزارهایی که سطح مقطع ذوزنقه دارند، ایجاد شده است. هما نطور که در شکل روبرو مشاهده می کنید، یک زاویه آزاد در پیشانی ابزار ایجاد شده است که به نفوذ ابزار در داخل قطعه کار کمک می کند. همچنین دو زاویه آزاد در کناره ابزار به وجود آمده است که این زوایا از ایجاد اصطکاک بین ابزار و قطعه کار جلوگیری می کنند.
زاویه براده روی این ابزار ها معمولاً صفر در نظر گرفته شده است. برای کار کردن با مواد نرم می توانید زاویه براده مناسبی را روی آن ایجاد کنید تا مقدار نفوذ آن بیشتر شود، اما این ابزار ها به همین شکل نیز قابل استفاده هستند. لبه برنده اصلی این ابزار خطی است که در پیشانی ابزار قرار دارد. اگر از ابزار هایی با سطح مقطع مستطیل برای شیارتراشی استفاده می کنید، پیش از استفاده باید زوایای نمایش داده شده در شکل را با سنگ سنباده روی آن ایجاد کنید.
پهنای ابزار شیار معمولاً به اندازه شیاری است که باید تراشیده شود و این اندازه معمولاً کوچک است. به همین دلیل نمی توان این ابزار را به طور مستقیم به ابزار گیر بست. برای این منظور ابزار گیر باید در درون نگه دارنده مخصوص بسته شود، تا بتوان آن را به طور مطمئن به ابزار گیر بست.
بعد از بستن ابزار شیار در نگهدارنده مخصوص، نگهدارنده را در ابزارگیر قرار دهید و آن را محکم کنید. در هنگام بستن ابزار شیار، رعایت تمامی نکاتی که برای بستن ابزار روتراشی ذکر شده، الزامی است.
در ضمن ابزار شیار باید به گونه ای در ابزارگیر بسته شود که لبه اصلی آن با محور قطعه کار موازی باشد و یا لبه کناری ابزار بر محور اصلی دستگاه عمود باشد، تا در هنگام تراشیدن شیار، پهنای ابتدا و انتهای آن یکسان باشد و یا در حین کار ابزار و قطعه کار صدمه نبینند.
برای انجام عملیات شیارتراشی نیز همانند هر عملیات دیگری قطعه کار باید حرکت دورانی داشته باشد، اما در این عملیات حرکت های تنظیم بار و پیشروی ابزار به طور هم زمان اتفاق می افتد. در این عملیات ابتدا ابزار در موقعیت طول مورد نظر قرار می گیرد و سپس درحالیکه قطعه کار در حال دوران است ابزار با استفاده از سوپرت عرضی به سطح کار مماس می شود و بعد از تنظیم ورنیه سوپرت عرضی روی عدد صفر، حرکت تنظیم بار و حرکت پیشروی همزمان با سوپرت عرضی انجام می گیرد.
ابزار باید به آرامی و به تدریج در کار نفوذ داده شود، به همین دلیل سرعت پیشروی در این عملیات باید حداقل باشد. سرعت برش نیز کمتر از سرعت برش در حالت روتراشی در نظر گرفته می شود (تعداد دوران کمتر از تعداد دوران در حالت روتراشی باشد). حال اگر لازم باشد شیاری مانند شیار شکل روبرو روی قطعه کار ایجاد کنید، به ترتیب زیر عمل کنید:
1- قطعه کار اولیه را با قطر و طول مناسب در سه نظام ببندید.
۲- بعد از بستن ابزار روتراشی، تعداد دوران سه نظام را تنظیم کنید و اهرم کلاچ را فعال سازید.
۳- پیشانی قطعه کار را بتراشید تا صاف شود.
۴- قطر قطعه کار را در طول مورد نیاز به اندازه ۲۰ میلیمتر برسانید.
۵- اهرم کلاچ را خلاص کنید و ابزار شیارتراشی به عرض ۵ میلیمتر را در داخل نگهدارنده مخصوص ببندید.
6- ابزار شیار را به همراه نگه دارنده به ابزار گیر ببندید و آن را نسبت به محور کار عمود کنید. برای این کار می توانید از استوانه مرغک کمک بگیرید مانند شکل روبرو.
۷- تعداد دوران سه نظام را بر مبنای ابزار شیار تعیین و تنظیم کنید (تقریباً نصف حالت روتراشی) و اهرم کلاچ را فعال سازید.
8- ابزار شیار را به کمک سوپرت طولی و عرضی به پیشانی قطعه کار نزدیک کنید.
9- لبه جانبی سمت چپ ابزار شیار را به کمک سوپرت فوقانی به سطح پیشانی کار مماس کنید مانند شکل روبرو.
۱۰- ورنیه سوپرت اصلی یا سوپرت فوقانی را روی صفر تنظیم کنید. انتخاب سوپرت اصلی یا سوپرت فوقانی، به دقت ابعادی قطعه کار بستگی دارد.
11- با استفاده از سوپرت عرضی، ابزار را به سمت عقب بکشید.
12- به اندازه فاصله شیار تا لبه قطعه کار ( ۳۰ میلیمتر) و پهنای ابزار شیار ( ۵ میلیمتر) ابزار را در راستای طول جابه جا کنید تا ابزار در مقابل شیار قرار گیرد. این کار با سوپرت انتخابی صورت می گیرد.
۱۳- پس از مماس کردن لبه اصلی ابزار، به کمک سوپرت عرضی، ورنیه آن را روی صفر تنظیم کنید مطابق شکل روبرو.
14- حال ابزار را به اندازه دوبرابر عمق شیار در داخل قطعه کار نفوذ دهید. این کار را با سوپرت عرضی و با پیشروی تدریجی انجام دهید. در این قسمت حرکت تنظیم بار و پیشروی به طور هم زمان اتفاق می افتد.
۱۵- بعد از رسیدن به عدد موردنظر ابزار را با سوپرت عرضی از داخل شیار بیرون بکشید.
۱۶- دستگاه را متوقف سازید و قطر ایجاد شده را کنترل کنید.
اگر عملیات شیارتراشی تا مرکز قطعه کار ادامه یابد، قسمتی از قطعه کار جدا خواهد شد، به این عملیات، برش می گویند. عملیات برش از نظر چگونگی انجام، کاملاً شبیه به عملیات شیارتراشی است، اما ابزار این دو عملیات تفاوت کمی دارد. اگر برش کاری با ابزار شیار انجام گیرد، در پایان کار و پیش از رسیدن ابزار به مرکز قطعه کار، به علت نازک شدن قطعه در آن قسمت، شکست اتفاق می افتد و در نتیجه زائده ای در انتهای قطعه کار باقی می ماند که در شکل روبرو مشخص است.
برای رفع این مشکل باید انحراف کمی در لبه اصلی ابزار شیار ایجاد شود تا زائده باقی مانده از شکست، کاملاً کوچک شود. به شکل زیر توجه کنید. تفاوت ابزار شیارتراشی و ابزار برش در شکل نمایش داده شده است.
ابزار برش ابزار شیارتراشی
هلدر تراشکاری به طور ساده ابزاری است که وظیفه نگه داری اینسرت یا الماس تراشکاری را بر عهده دارد و در شکل ها و زوایای مختلف نیاز صنعتگران را برطرف می سازد. در این مقاله به صورت جامع به این میپردازیم که هلدر تراشکاری چیست و درباره انواع هلدر تراشکاری روتراش صحبت خواهیم کرد.
هلدرهای تراشکاری داخل تراش به طور کلی با کنار هم گذاشتن 9 بخش نام گذاری می شوند.
این مقاله بر پایه توضیحات شرکت SECO سوئد در مورد کدهای هلدرهای داخل تراش می باشد.
مثال های هلدرهای داخل تراش :
S20S SDUCR 11
S40U MTQNR 22
در ادامه به طور کامل به بررسی هر یک از این کدها و معنای آن که بسیار ساده نیز می باشد می پردازیم.
حالا به صورت جزئی تر به بررسی کدهای هلدر (9 بخش) و انواع هلدر داخل تراشکه در تصویر بالا مشاهده نمودید می پردازیم.
1- نوع هلدر :
بخش اول به نوع هلدر مربوط می شود. هلدرها معمولا بر اساس متریالی که در آن ها استفاده می شود به 6 نوع تقسیم می شود.
هلدرهای داخل تراش معمولا به طور استاندارد در قطرهای خیلی کم مثل 08 و حتی 06 تا قطر 50 و 60 تولید می شوند.
بخش سوم به طول کل هلدر داخل تراش اشاره دارد. طول یک هلدر تراشکاری داخل تراش می تواند از 32 میلی متر الی 450 میلی متر و بیشتر متغیر باشد. تمامی طول هلدرها را در تصویر زیر مشاهده می کنید:
این کد به نوع روبندی که اینسرت یا الماس تراشکاری را نگه می دارد اشاره دارد. در تصویر زیر 4 نوع از سیستم گیرنده اینسرت در هلدرهای داخل تراش را مشاهده میکنید:
این بخش در هلدرهای داخل تراش به شکل اینسرتی که روی هلدر بسته می شود اشاره دارد.
در اصل بخش پنجم هلدرهای داخل تراش، اولین حرف در اینسرت های تراشکاری می باشد.
بخش ششم نیز به زاویه هلدر اشاره دارد که بسته به نوع داخل تراشی ای که مدنظر دارید بهتر است زاویه مناسب را انتخاب کنید. ده زاویه متفاوت را در تصویر زیر مشاهده میکنید:
بخش هفتم هلدر داخل تراش به زاویه آزاد اینسرت مربوط می شود که در اصل همان حرف دوم در اینسرت هاست. در تصویر زیر 4 زاویه از این بخش را می توانید مشاهده کنید:
بخش هشتم به چپ یا راست بودن هلدر داخل تراش می پردازد که بسیار واضح و ساده می باشد.
و در نهایت بخش آخر که به طول برشی اینسرت مناسب هولدر داخل تراش اشاره دارد. در تصویر زیر انواع اینسرت ها و نحوه اندازه گیری سایز آنها را مشاهده میکنید: