معرفی دستگاه مرغک و انواع آن

دستگاه مرغک

دستگاه مرغک قسمتی از دستگاه تراش است که در نقطه مقابل سه نظام و در سمت راست ریل دستگاه قرار دارد. مرکز مرغک دقیقاً با مرکز سه نظام در یک راستا قرار دارند. از این وسیله در هنگام تراشیدن قطعات بلند و سوراخکاری روی قطعات استفاده می شود.

مرغک به کمک راهنما های تخت و  مثلثی به گونه ای روی ریل دستگاه قرار گرفته است که مرکز آن دقیقاً در راستای مرکز محور اصلی است و همچنین می توان با لغزاندن دستگاه مرغک روی ریل آن را در راستای طول به حرکت در آورد.

دستگاه مرغک از قسمت های زیر تشیکل شده است:

۱-بدنه:

کلیه قسمتهای دستگاه مرغک روی این قسمت نصب شده است.

۲-فلکه مرغک:

با چرخاندن فلکه مرغک در جهت موافق عقربه های ساعت استوانه مرغک به سمت بیرون حرکت می کند و با چرخاندن فلکه در جهت مخالف عقربه های ساعت استوانه مرغک به سمت داخل حرکت می کند.

۳-استوانه مرغک :

استوانه مرغک یک استوانه فولادی توخالی است که سوراخ آن به شکل مخروطی با شیب استاندارد است.

۴-اهرم قفل کننده دستگاه مرغک:

توسط این اهرم می توان دستگاه مرغک را در هر جایی از ریل که لازم باشد، ثابت کرد.

۵-اهرم قفل کننده استوانه مرغک:

توسط این اهرم استوانه مرغک در داخل بدنه مرغک ثابت می شود.

۶-مرغک:

مرغک دارای یک دنباله مخروطی است که توسط این مخروط داخل استوانه مرغک جا زده و محکم می شود. گفتنی است که محکم شدن دنباله مرغک در داخل سوراخ استوانه مرغک ناشی از یکسان بودن وکوچک بودن زاویه آن هاست. قسمت سر مرغک مخروطی ۶۰ است که برای نگهداشتن قطعات بلند استفاده می شود. مرغک انواع مختلفی دارد که در شرایط مختلف از مرغک مناسب استفاده می شود.

انواع مرغک

مرغک گردان(متحرک):

این مرغک به دستگاه مرغک وصل میشود. به خاطر این که نوک آن در گردش قطعه کار نسوزد قسمت مخروطی گردان بوده و همراه با قطعه دوران میکند. مرغک گردان بوسیله یاتاقانهای لغزشی (بلبرینگ و رولبرینگ) یاتاقان بندی شده است.

نیم مرغک:

کاربرد این نوع مرغک زمانی است که همزمان با روتراشی بخواهیم پیشانی قطعه کار را نیز تراشکاری کنیم. به علت شکل این نوع مرغک، ابزار با نوک مرغک درگیری نداشته و امکان پیشانیتراشی قطعه ممکن می شود.

مرغک ثابت:

مرغک ثابت معمولا بر روی محور اصلی دستگاه سوار می شود و در تراشکاری بین دو مرغک استفاده می شود. مرغک ثابت در بعضی مواقع روی دستگاه مرغک هم گذاشته می شود که در این صورت به علت عدم دوران نیاز به افزودن گریس دارد برای جلوگیری از سوختن نوک مرغک.

مرغک با مخروط خارجی (لوله گیر):

در بستن لوله ها و قطعات بلند توخالی با قطر بزرگ استفاده می شود.

مرغک با مخروط داخلی:

در مواردی به کار می رود که پیشانی قطعه کار فاقد سوراخ جای مرغک باشد.

مرغک همراه بر:

این مرغک به گلویی دستگاه نصب شده و برای تراشکاری بین دو مرغک استفاده می شود. نوک مخروطی این مرغک حالت فنری داشته و توسط دندانه های روی آن، قطعه کار را همانند سه نظام می گیرد. فشار وارده از سمت دستگاه مرغک باعث می شود نوک مخروطی مرغک همراه بر به داخل فرو رفته و دندانه ها با پیشانی قطعه کار درگیر شوند. این دندانه ها دوران محور اصلی دستگاه را به قطعه کار انتقال می دهند. در دستگاه های تراش استفاده از مرغک همراه بر باعث کاهش زمان باز و بست قطعه کارهای بلند می شود.

مرغک ثابت مهره دار:

این نوع مرغک عملکرد مشابه مرغک ثابت دارد با این تفاوت که بر روی بدنه آن مهرهای تعبیه شده است که خارج کردن مرغک را آسان و سریعتر می کند.

وظایف دستگاه مرغک:

این دستگاه وظایف مختلفی دارد که در ادامه معرفی شده اند:

• دستگاه مرغک در هنگام سوراخکاری به عنوان ابزارگیر استفاده می شود و می توان انواع مته را روی آن نصب کرد.

• دستگاه مرغک در هنگام تراشکاری قطعات بلند به عنوان تکیه گاه مقابل استفاده می شود تا سر دیگر قطعه کار را گرفته و لرزش و لنگی آن را کاهش دهد.

• با انحراف دادن دستگاه مرغک می توان قطعات بلند را مخروط تراشی کرد که البته این روش در تراشیدن مخروط با زوایای کم و طول زیاد استفاده می شود.