گیربکس دستگاه تراش

جعبه دنده اصلی دستگاه تراش

برای تراشیدن قطعات مختلف به سرعت های مختلفی احتیاج است. برای همین جعبه دنده اصلی دستگاه تراش در این دستگاه تعبیه شده است. حرکت الکتروموتور قبل از رسیدن به قطعه کار از داخل جعبه دنده اصلی عبور می نماید. در داخل جعبه دنده اصلی، چرخ دنده های مختلفی قرار داده اند و همواره تعداد مشخصی از آن ها دور را منتقل می کنند. هر سری از این چرخ دنده ها تعداد دوران معینی را ایجاد می کنند. عمل تنظیم دور با کمک اهرم هایی که برای این کار در نظر گرفته شده است انجام می گیرد. در شکل روبرو جعبه دنده اصلی نمایش داده شده است.

نحوه تنظیم دور جعبه دنده اصلی

A                 B

تعداد دوران های قابل تنظیم جعبه دنده اصلی و نحوه تنظیم آن ها در جدول روبرو نمایش داده شده است. در جدول قسمت A و B مربوط به نحوه قرار گرفتن دو چرخ دنده Z1 و Z2 نسبت به یکدیگر می باشد.

این چرخ دنده ها در سمت چپ دستگاه تراش اند و با بازکردن قاب های کناری دستگاه قابل رؤیت می باشند . این چرخ دنده ها معمولاً در حالت A قرار دارند. پس با این فرض نحوه تنظیم تعداد دوران دستگاه را تشریح می کنیم.

برای تنظیم دور، سه اهرم در نظر گرفته شده است. وضعیت اهرم بالایی که روی جعبه دنده اصلی قرار دارد، در ردیف دوم جدول، مشخص شده است.

و وضعیت قرارگیری اهرم های پائینی که روی دیواره ی جعبه دنده اصلی قرار دارند، در ستون سمت چپ جدول مشخص گردیده است.

نحوه تغییر دور با اهرم ها

وظیفه گیربکس اصلی دستگاه تراش، فراهم کردن حرکت دورانی محور اصلی و انتقال قدرت است. چون در دستگاه تراش نیروی براده برداری زیاد است لذا وجود کلاچ برای تغییر دور در زمان چرخش محور، عمل درگیری را در هنگام کار با مشکل مواجه می کند.

بنابراین در این نوع گیربکس ها از کلاچ در هنگام تغییر دور استفاده نمی شود. در مواقعی که می خواهیم تغییر دور دهیم، باید دستگاه را خاموش کنیم.

در صورتی که اهرم ها در موقعیتی که می خواهیم دور مناسب را برای محور اصلی تنظیم کنیم، قرار نگیرد با نیروی دست سه نظام ( محور اصلی ) را می چرخانیم و هم زمان اهرم را جابه جا می کنیم تا دور انتخابی تنظیم شود. مقدار دور از رابطه زیر قابل محاسبه است:

می توان عدد دوران لازم را با توجه به متغیرهای رابطه محاسبه کرد و دور به دست آمده را در گیربکس تنظیم کرد. در صورتی که دور محاسبه شده در گیربکس وجود نداشته باشد، و در حد فاصل دو دور قرار گرفته باشد، برای آنکه سایش ابزار و کار را به حد اقل برسانیم دور پایینی را نسبت به دور محاسبه شده انتخاب می کنیم و بر روی گیربکس تنظیم می کنیم.