معرفی ابزارهای اندازه گیری و اندازه گذاری و کاربرد آنها

از این ابزار ها جهت اندازه گیرى و اندازه گذارى روى کلیه ى قطعات کارهاى تولیدى و همچنین خط کشى کردن آنها بر اساس یکى از واحدهاى بین المللى استفاده میشود.

1-خط کش فلزی:از این خط کش بیشتر براى اندازه گیرى طول،خط کشی و کنترل صافی سطوح استفاده مىکنند. کارکردن با این خط کش در عین حال که ساده است، باید توأم با دقت نیز باشد.خط کش را به طور مستقیم روى طول مورد نظر قرار دهید، به طورى که لبهى خطکش عمود بر لبه ى مبدأ اندازه گیرى باشد و تیغه ى خط کش با نرکار زاویه ی 90درجه بسازد.براى جلوگیرى از خطاى دید، بهتر است از یک قطعه چوب کمکى یا گونیا جهت تکیه گاه سر خط کش در  نر کار استفاده کنید. توجه داشته باشید براى خواندن عدد اندازه باید دقت کنید که جهت دید عمود بر نقطه ى مورد نظر اندازه گیرى باشد تا اندازه گذارى شما دقیق تر انجام شود.

2-خط کش تاشو:باعرضه ى خط کش هاى فلزى و مترها کارکردن با خط کش یا متر تاشو تقریباً از میان رفته است، اما به هر حال نحوه ى کارکردن با این متر بدین گونه است که ابتدا آن را به صورت بسته بر روى سطح کار قرار دهید و سپس به مقدار لازم باز کنید و عمل اندازه گیرى یا اندازه گذارى را همانند کار با خط کش فلزى انجام دهید.

3-مترنوارى: متداول ترین وسیله ى اندازه گیرى و اندازه گذارى است و با توجه به نوع اندازه گیرى یا اندازه گذارى باید به دو صورت با متر نوارى کار کنید.اولین صورت این است که جهت اندازه گیرى داخلى کار در مواقعى که قطعه کار در جلو،داراى مانعى است باید قسمت سر نوار متر را بر مانع تکیه دهید و اندازه را از سر دیگر متر بخوانید و دومین صورت این است که جهت اندازه گیرى صفحات سر متر را در لبه ى قطعه ى کار طورى قرار دهید که نوار متر با لبه ى قطعه زاویه ى قائم بسازد؛سپس سر دیگر متر را بکشید واندازه را بخوانید یا علامت بزنید.

4-مترلیزری: باتوجه به پیشرفت علم و استفاده از انرژی لیز این متر که با انرژی لیزر کار میکند نوری متصاعد میگردد که قابل هدایت وکنترل می باشد وسیستم با توجه به طول موج ایجاد شده از نور لیزر اندازه آن را روی صفحه مخصوص نشان می دهد.

5-چرخ اندازه گیر:جهت کارکردن با این وسیله باید چرخ را از ناحیه ى دسته بگیرید و نقطه ى صفر آن را در ابتداى قطعه مورد نظر قرار بدهید سپس آن را به آرامى حرکت داده در پستى و بلندى یا سطح قوس دار قطعه به حرکت در آورید و اگر این چرخ را ندارید می توانید از متر خیاطی استفاده کنید.چرخ اندازه گیر که دو نوع دیجیتالی و معمولی وجود دارد که در نوع معمولی مىتوانید با یادداشت کردن تعداد دور چرخ به اندازه ى مورد نظر دست یابید.

6-خط کش تیره دار: این خط کش در مـواقعى به کار مىرود که بخواهید تعدادى قطعه چوب با اندازه هاى مساوى در نر و رو  قطعات چوبی خط کشی کنید.ترجیحاً براى قطعاتى که کاملاً گونیایى و صاف باشند.تقریباً بیشترین مورد مصرف این خط کش ها براى خط کشى اتصالات نظیر فاق و زبانه،کام و زبانه، نیم و نیم و … است.

7- نقاله مرکب: ساده ترین و معمولى ترین ابزار اندازه گیرى و اندازه گذارى زاویه است. براى کار با این وسیله ابتدا باید پایه ى نقاله طرف مستقیم را بر روى لبه ى افقى قطعه کار قرار دهید به طورى که نقطه ى مرکزى نقاله روى نقطه ى مورد نظر قرار گیرد.اندازه ى زاویه را ازروى محیط نقالـه بخوانید و به وسیله ى مـداد بـر روى سطح قطعه مشخص کنید سپس این نـقـطـه را بـه وسیله ى خط کش بـه نقطه ى مرکزى نقاله وصل کنید.

8- گونیاى تاشو:وسیله اى جهت خط کشى زوایاى مختلف در کار صنایع چوب است. نحوه ى کاربرد گونیاى متحرک به دو صورت امکانپذیر است:اولین صورت این است که زاویه ى مورد نظر را به  وسیله ى نقاله مشخص کنید و دومین صورت زوایاى قطعه ای را عیناً بر روى قطعه اى دیگر منتقل و رسم کنید اما نقاله اى نیز در اختیار ندارید تا مقدار زاویه را اندازه گیرى کنید.

9- گونیاى ساده: یکى از عمومى ترین ابزارها براى خط کشى و گونیا کردن قطعات چوب تحت زاویه ى قائمه گونیاى ساده است.دسته و تیغه ى گونیاى ساده نسبت به هم ثابت اند. با تکیه دادن دسته ى گونیا به یک نر قطعه ى کار و به وسیله ى یک مداد یا سوزن خط کش مىتوانید خطوط 90 درجه را نسبت به نر کار در سطح قطعه رسم کنید

10- گونیاى فارسى: تیغه ى این گونیا نسبت به دسته ى آن تحت زاویه ى 45 درجه ثابت شده است. کار با این گونیا همانند کار با گونیاهاى دیگر است، اما نکته ى قابل ذکر این است که به وسیله ى این گونیا مىتوانید دو زاویه ى مختلف 45  و 135 درجه را رسم کنید نوعى ازگونیاى ساده نیز وجود دارد که هر دو زوایاى 45 و 90 را دار است.این نوع گونیا عمومیت بیشترى در کارگاه هاى صنایع چوب دارد.

11- گونیاى مرکب :این گونیا به دلیل دارا بودن وسایل مختلف خط کشى،اندازه گیرى و اندازه گذارى مصارف متعددى دارد.اصلى ترین قسمت گونیا خط کش فلزى آن است که شیارى دارد که تمامى وسایل به وسیله ى خار برنجى بر روى آن مستقر مى شود و با آن به کار برده مىشوند.کاربرد خط کش فلزى و نقاله به طور انفرادى مانند وسایل مشابه است. از وسایل دیگر این گونیا، مرکز یاب است که وظیفه ى اصلى آن مشخص کردن مرکز تقاطع اقطار در قطعات گرد است.

12-گونیا متریک:از این گونیا برای پیدا کردن زاویه های مختلف و کپی کردن یک قطعه مورد استفاده قرار می گیرد که بیشتر نصابان پارکت،کابینت،سرامیک،موازیک و …. استفاده می کنند

13-تزار زاویه سنج:این تزار مانند گونیا تاشو می ماند با این تفاوت که امکاناتی مثل تراز و صفحه نمایش درجه دیجیتالی به آن اضافه شده است.

14-گونیا سه ضلعی آمریکایی:این گونیا جدیدا وارد بازار ایران شده است و متاسفانه به اینچ است و بیشتر نجاران برای کشیدن خط قائم کوچک استفاده می کنند

15-کولیس:از این وسیله جهت اندازه گیرى ابعاد قطعه کار،نظیرضخامت،عمق شکاف ها،عرض و… درمواقعى که دقت بیشترى جهت اندازه گیرى مد نظر باشد استفاده مى شود.