برقو کاری

برقو کاری: سوراخ هایی که بوسیله مته های مارپیچ ایجاد می شوند دارای سطوح داخلی ناصاف بوده واز اندازه دقیقی برخوردار نیستند.برای اینکه اندازه سوراخ ها کاملا دقیق و سطوح داخلی کاملا صاف و پرداخت باشند آنها را ابتدا به وسیله مته خزینه مارپیچ که دارای بیش از دو لبه برنده (معمولا سه لبه) می باشند، خزینه کاری و سپس آن را برقو میزنند.

برقوها را از جنس فولاد ابزار سازی و یا فولاد تندبر می سازند.برقو هایی نیز یافت می شوند که لبه برنده آنها از فلزات سخت و الماسه تهیه می شوند. برقو نیز مانند مته دارای دو قسمت اصلی لبه های برنده و دنباله  می باشند.

در برقو ها برای اینکه براده های ظریفی از سطح کار (سوراخ) جدا شوند زاویه براده را معمولا کم و یا برابر صفر در نظر میگیرند. در بعضی از موارد برای پرداخت تر شدن سطوح کار زاویه براده را منفی در نظر می گیرند. قسمتی از روی لبه های برنده را که فاز هدایت برقو نامیده می شود به صورت استوانه ای باقی گذاشته و پشت آنرا برای تامین زاویه آزاد به اندازه 3 تا 5 درجه سنگ می زنند.

تعداد لبه های برنده را در برقو ها زیاد انتخاب می کنند تا هر کدام براده های کوچکی از کار جدا کرده و باعث افزایش مرغوبیت سطح سوراخ شوند تعداد لبه های برنده برقوها را بر حسب قطر آنها از 6 تا 14 دندانه انتخاب می کنند.

تعداد لبه ها را معمولا زوج انتخاب کرده تا همیشه دو دندانه در مقابل یکدیگر باشند. فاصله تقسیمات (زاویه مرکزی) لبه های برنده برقو را یکنواخت و مساوی نمی گیرند. عدم مساوی بودن فاصله لبه های برقو از یکدیگر باعث می شود که برقو آرامتر براده برداری کرده و سطح سوراخ نیز بره بره نشود.

برقو های دستی: دنباله آنها استوانه بوده و در انتها بصورت چهار گوش می باشد. برای هدایت و تامین حرکت دورانی از دسته برقو (دسته قلاویز)استفاده می شود.

برای برقو کاری سوراخ هایی که جای خار(شیار)داشته باشد و یا به نحوی دارای بریدگی باشند از برقو های مارپیچ استفاده می شود.

برقو های متغیر: قطر برقو های متغیر را می توان تا حدودی که معمولا روی آنها نوشته شده است تغییر داد. این برقو ها را در دو نوع شکمی (با دامنه تغییرات کم)و چاقویی(با دامنه تغییرات زیاد) می سازند.

سرعت برش را در برقو کاری حدود  سرعت برش در سوراخ کاری در نظر گرفته ولی مقدار پیشروی را می توان زیادتر انتخاب کرد.مقدار آنها به جنس کار ، جنس ابزار و قطر برقو بستگی دارد. استفاده از مایع خنک کننده علاوه بر جلوگیری از گرم شدن ابزار باعث کم شدن اصطکاک و صافی سطح سوراخ خواهد شد.

روش برقوکاری: برای برقو کاری ابتدا یک سوراخ با قطری کوچکتر از قطر برقو در قطعه کار ایجاد کرده و سپس به برقو کاری پرداخته مقدار اختلاف اندازه اسمی را بر حسب قطر برقو انتخاب کرده و در جدول زیر مشاهده می کنید.

مقدار اختلاف اندازه سوراخ با قطر برقو بر حسب میلیمتر
قطر برقو	تا 5	6 تا 20	21 تا 50
مقداراختلاف اندازه	1/0 تا 2/0	2/0 تا 3/0	3/0 تا 5/0
در برقوکاری فلزات سبک اختلاف اندازه را تا 5/1 برابر مقادیر فوق منظور می کنند

ترتیب عملیات در برقوکاری:

سوراخ کاری           خزینه کاری      پیش برقو        برقو کاری نهایی

نکاتی که در برقو کاری بایستی رعایت کرد:

1-داخل سوراخ های ریخته گری شده را هرگز برقو نزنید.

2-جهت گردش برقو معمولا موافق عقربه های ساعت بوده و هرگز نباید آنها را در جهت خلاف جهت برش گرداند.

3-برقو هایی که در کار قلاب می کنند را نبایستی در خلاف جهت برش برگردانیم، زیرا لبه های برنده می شکنند