جلسه هشتم-سوراخکاری

انواع مته ها

مته برگی: این مته ها لبه های برنده دارای زاویه آزاد و گوه بوده و مقدار زاویه براده آن ها صفر و یا منفی می باشد. زاویه راس آنها را 90 تا 180 درجه انتخاب می کنند.

 دنباله مته ها را به فرم های استوانه ای ، مخروطی ، و یا هرمی می سازند.معمولا مته هایی که قطر آنها تا 13 میلیمتر است، دارای دنباله استوانه ای بوده. دنباله مته های بزرگتر از 13 میلیمتر را مخروطی انتخاب کرده و برای جلوگیری از چرخش مته در داخل کلاهک یا گلویی ماشین مته آنرا به فرم زبانه دار می سازند.

فاصله ای که بین دو شیار مارپیچ باقی می ماند جان مته نام داشته و برای استحکام بیشتر مقدار آن در امتداد طول مته به تدریج زیادتر شده و در انتها بیشتر از سر مته است.

برای داشتن زوایای براده مختلف جهت سوراخ کاری در موارد گوناگون مته ها را با زاویه مارپیچ ( زاویه براده ) متفاوت ساخته و در سه تیپ W,N,H  به بازار عرضه می گردد. تیپ W دارای زاویه مارپیچ زیاد(35 تا 40 درجه ) بوده و برای سوراخ کاری مواد نرم مانند آلومینیم و مس به کار می رود. تیپ N دارای زاویه مارپیچ متوسط ( 16 تا 30 ) بوده و برای سوراخ  کاری مواد سخت مانند فولاد با استحکام 600 و فولاد ریخته و چدن مورد استفاده قرار می گیرد.

تیپ H  دارای زاویه مارپیچ کم ( 10 تا 13 ) درجه بوده و برای سوراخ کاری باکلیت و لاستیک سخت و فیبر استخوانی و یا فولاد سخت ، برنج ، برنز ، منیزیم مورد استفاده قرار میگیرد.

هنگام تیز کردن مته ها فقط زاویه آزاد را به وجود می آوریم ( مقدار این زاویه در حدود 8 درجه انتخاب می شود).

مته های معمولای عموما از تیپ N می باشند.

مته ها	H	W	H	N
مورد استفاده	باکلیت لاستیک سخت، فیبر استخوانی	آلومینیم مس	برنج ، برنز، فولاد سخت، منیزیم	فولاد با استحکام 600 فولاد ریخته چدن
زاویه مارپیچ	13 - 10	40 – 35	13 – 10	30 – 16
زاویه راس	80	140	140	118
زاویه آزاد	12 - 8	18 - 8	18 – 8	15 – 6

جنس مته ها

مته ها را از جنس فولاد ابزار سازی (WS) و یا فولاد ابزار سازی آلیاژی ( SS یا HSS) می سازند در بعضی موارد برای براده برداری از قطعات سخت تر لبه برنده آنها را از فلزات سخت (الماسه HM) انتخاب کرده و به سر مته هایی که از جنس فولاد ساخته شده است جوش می دهند

WS	SS	HSS	HM	سرامیک
200	300	600	900	1200

سرعت برش : مقدار راهی که خارجی ترین لبه برنده مته در هر دقیقه طی میکند سرعت برش گویند.

انتخاب سرعت برش به عواملی چون جنس قطعه کار ، مقاومت ابزار در مقابل حرارت و مایع خنک کننده بستگی دارد.

V  سرعت برشی

D قطر مته بر حسب میلی متر

N عده دوران بر حسب دور بر دقیقه

نکاتی که در سوراخ کاری باید رعایت کرد

1-   قبل از سوراخ کاری محل را سنبه نشان بزنید.

2-   عمق سوراخ هرگز نباید از طول شیار مارپیچ مته عمیق تر باشد.

3-   در هنگام سوراخ کاری چدنهای خاکستری می توان با پخ زدن قسمت های خارجی لبه های برنده اصلی دوام مته را افزایش داد.

4-   در سوراخ کاری با قطر بیش تر از 6 میلی متر از مته پیش سوراخ استفاده شود.